'Kiezen betekent ook dingen loslaten'

Column Melkvee Rudie Freriks 24 aug 2023 om 11:00uur

We hebben keuzes gemaakt, zoals in de vorige column al aangekondigd. Een cliffhanger. Kort even de situatie: we hebben een leuk bedrijf, financieel kerngezond, de opvolger staat klaar. Maar we hebben geen NB-vergunning, geen PAS-melding, we zijn vergunningplichtig en niet-vergunningplichtig volgens de Raad van State in twee verschillende uitspraken. Een bank die niet weet hoe hiermee om te gaan als je grond wil kopen of wil investeren in een nieuwe stal. En nu?

%27Kiezen+betekent+ook+dingen+loslaten%27

We kunnen rustig doorboeren. Niemand houdt ons tegen. Maar met het oog op de toekomst geen ideale situatie om een opvolger mee op te zadelen. Wat zijn zijn kansen om dit tot een succes te maken? Van de andere kant heeft hij zijn eindopdracht, het bedrijfsovernameplan en de presentatie daarvan met een ruime 8 voltooid. Hij weet verrekte goed hoe het ervoor staat. En hij wil graag boer worden. Tussen de koeien wordt hij gelukkig.

Best wel een worsteling. Er is geen werk voor twee man en er zijn ook geen twee inkomens uit het bedrijf te halen zoals ons dat voor ogen staat. Moet hij werk zoeken naast het bedrijf of moet ik iets anders gaan doen? Ik heb altijd al bestuurswerk en projecten gedaan naast het bedrijf. Misschien ligt de worsteling wel bij mijzelf. Kan ik het eigen bedrijf al loslaten? Het gevoel dat mijn hele leven erin zit, is sterk geworteld.

Eigenlijk weet ik diep van binnen al wat het moet worden. Maar je hebt toch een duwtje nodig. Het leuke is dat er dan altijd iets langskomt wat helpt om de knoop door te hakken. In dit geval een vacature bij Pratensis, een agrarisch adviesbureau waar ik al vaak mee heb samengewerkt.

Ik kreeg ook de ruimte om de bedrijfsvoering over te nemen

Rudie Freriks, melkveehouder in Luttenberg

We waren er snel uit. Ik ga vanaf september drie dagen per week werken voor Pratensis. Gebiedsprocessen, evenwichtsbemesting, kavelruil, dat soort dingen. Wat vooral goed voelt is dat ik zelf een keuze heb gemaakt voor de toekomst. Regie op eigen keuzes.

En de opvolger is helemaal blij dat hij thuis aan de bak kan. Het liefste wat hij wil doen. Ik kreeg vroeger ook de ruimte van mijn vader om al snel de bedrijfsvoering over te nemen. Ik gun dat onze opvolger ook. Wat de toekomst brengt, weten we niet. De toekomst wordt toch anders dan we nu verwachten. Hij kan nu leren ons bedrijf te runnen, met alle verantwoordelijkheden die erbij horen. Ik geef gevraagd en ongevraagd advies. En als hij een beetje ervaring heeft, komen de strategische keuzes vanzelf aan bod.

Dit is voor mij ook het moment om deze column los te laten. Ik heb met veel plezier mijn verhaal mogen delen. Omdat ik nu een andere rol krijg, moet ik voor mijn gevoel kiezen en deze plek loslaten. Het gaat u allen goed.