Nederlandse druiventeelt breidt in de breedte uit

Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijzen uit dat het aantal bedrijven met wijndruiven de afgelopen tien jaar is gestegen van 94 naar 108. Het areaal nam in die periode toe van 159 naar 212 hectare. De grootste telers zitten in de provincie Limburg: 28 bedrijven, met in totaal 79 hectare.

Het CBS registreert alleen bedrijven met agrarische activiteiten die via de Landbouwtelling bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn aangemeld. Woordvoerder Manon de Boer van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP) schat in dat het areaal en aantal producenten daardoor in werkelijkheid hoger uitkomt. 'Iets meer dan honderd druiventelers zijn lid van onze vereniging. Gezamenlijk hebben zij 240 hectare aan druiventeelt.'

Een eenduidige telling is er nog niet. Vanuit de jaarlijkse productieopgave wordt een wijndruivenareaal van 300 hectare gecommuniceerd en een eigen telling van de Nederlandse Wijngids wijst zelfs op een areaal van zo'n 400 hectare.

Waar wel eenduidigheid over is, is dat de druiventeelt in Nederland groeit. Daarbij groeit het areaal iets sneller dan het aantal producenten. 'Dit komt vooral doordat steeds meer telers mogelijkheden tot uitbreiding zien', zegt De Boer.

Wijntoerisme

Meer kennis over de teelt, een groeiende vraag en wijntoerisme creëren die mogelijkheden. 'Wijndomeinen creëren wandel- en fietstoerisme. Dat spreekt overheden aan. En dus wordt de teelt gestimuleerd', stelt De Boer. Ook het veranderende klimaat is positief voor de teelt. 'In elke teeltregio hebben we de afgelopen veertig jaar een stijging van het aantal zonuren gezien. Ook de temperatuur is gestegen. Voor druivenrassen is dat gunstig.'

Het groeiende aantal zonuren is een reden dat de teelt ook in de breedte groeit. 'Er kunnen meer rassen worden aangeplant. Het smakenpalet uit Nederland wordt daarmee groter. Dat is een kans', aldus de VNWP-woordvoerder. 'Met een breder assortiment maken we Nederland een interessanter wijnland.'

Hybride rassen

Tijdens de eerste groeispurt van de druiventeelt in 2000 werd volop gekozen voor moderne, hybride rassen. Solaris en Johanniter zijn twee bekende namen. 'Die presteren beter in het Nederlandse klimaat. Maar vandaag de dag zien we dat ook de klassieke druif, zoals Chardonnay, weer in trek is.'

De groeiende teelt vertaalt zich al in hogere productiecijfers. Producenten realiseerden vorig jaar een productierecord van 9.868 hectoliter. Wijn van Nederlandse wijngaarden wordt vrijwel volledig afgezet in eigen land. 'Bijvoorbeeld in de supermarkt van het dichtstbijzijnde dorp of in directe verkoop aan toeristen', licht De Boer toe. Ook afzet richting horeca is populair. 'Er is maar een handjevol telers dat via grotere importeurs afzet.'

Klimaatverandering is zowel een vloek als een zegen, stelt De Boer. Zo leidt het veranderende klimaat ook tot meer weersextremen. 'Dat is een uitdaging. Een druiventeler kan moeilijk anticiperen op een extreme hagelbui. De schade is vaak enorm en het herstel duurt lang.' Ook grondschaarste is uitdagend. 'Bijna elk stukje grond in Nederland is bezet en bovendien prijzig. Dat maakt het lastig om uit te breiden.'

Toch kijkt De Boer positief naar de toekomst van de Nederlandse druiventeelt. 'Er liggen kansen voor verdere professionalisering. Daarom hoop ik dat de overheid niet te veel stuurt op '0 procent alcohol', maar kiest voor 'drink met mate' en focust op kwaliteit. De gekozen richting is bepalend voor de toekomst.'