Wageningse onderzoekers brengen risico op besmetting met vogelgriep in kaart

Vrijwel elk vogelgriepseizoen raken commerciële pluimveebedrijven sinds 2014 besmet met het hoogpathogene vogelgriepvirus (HPAI). Sinds die tijd brengen trekvogels in het najaar het virus naar Nederland. Deze vogels komen op gemeenschappelijke broedgronden in Siberië in contact met trekvogels uit Zuidoost-Azië die besmet zijn met HPAI. Door direct of indirect contact via besmet oppervlaktewater raken lokaal in Nederland levende wilde watervogels ook besmet. De trekvogels en lokale watervogels bevuilen gezamenlijk met hun uitwerpselen het erf en de omgeving rond pluimsveestallen.

In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn de besmettingrisico's van commerciële pluimveebedrijven in de herfst- en winterperiode in kaart gebracht door de onderzoekers van Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), onderdeel van Wageningen University & Research.

Hoogrisicogebieden

Een hoog risico op een besmetting met hoogpathogene vogelgriep lopen de pluimveebedrijven in de kustregio's en laaggelegen gebieden in Groningen, Friesland, Flevoland, Noord- en Zuid-Holland en Zeeland. Verder is er een verhoogd risico op een vogelgriepbesmetting bij pluimveebedrijven in de stroomgebieden van de grote rivieren in het midden van het land: de IJssel, Neder-Rijn, Waal en Maas. Verder is er een groot risico op HPAI-besmetting bij pluimveebedrijven te zien in Limburg ter hoogte van de Maasplassen bij Roermond.

Daarentegen is er een laag risico op HPAI-besmetting bij pluimveebedrijven voor de hooggelegen delen van Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg.

Water en grasland

De aanwezigheid van water en agrarische graslanden in de directe omgeving van pluimveebedrijven vergroten het risico op een HPAI-besmetting. 'Dit risico neemt tevens toe als de totale oppervlakte aan water en grasland in de directe omgeving van het pluimveebedrijf toeneemt', vertelt epidemioloog José Gonzales van WBVR. De aanwezigheid van wilde eenden, bergeenden, slobeenden, brandganzen en knobbelzwanen lijkt ook bij te dragen aan het risico op HPAI-besmettingen bij pluimveebedrijven.

Op basis van deze resultaten zijn risicokaarten gemaakt. Die zijn te gebruiken om actiever te zoeken naar de aanwezigheid van vogelgriep onder wilde vogels en op pluimveebedrijven in de gebieden met een hoog HPAI-besmettingsrisico. Verder kunnen de kaarten van betekenis zijn bij het plannen van de ruimtelijke inrichting van het landschap, bijvoorbeeld voor het bepalen van nieuwe locaties voor pluimveebedrijven.

Het rapport met de onderzoeksresultaten kan hieronder worden gedownload of via de website van WBVR.