Boer loopt nog niet warm voor houtige landschapselementen

Nieuws Economie Tienke Wouda 14 jun 2023 om 16:04uur

Onder boeren is weinig animo voor de aanleg van houtige landschapselementen als heggen en hagen. Dat komt vooral doordat randvoorwaarden nog niet duidelijk zijn en er nog geen verdienmodel voor is. Dat blijkt uit voorlopige conclusies van een onderzoek van HAS green academy onder 22 boeren in Midden-Brabant.

Boer+loopt+nog+niet+warm+voor+houtige+landschapselementen

De resultaten van het onderzoek zijn dinsdagmiddag tijdens de bijeenkomst 'Landschapselementen voor biodiversiteitsherstel' van Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel in Ede bekendgemaakt.

Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel wil dat in 2050 10 procent van het landelijk gebied is ingericht voor groene en blauwe landschapselementen. Een brede coalitie van partijen overhandigde het Aanvalsplan Landschap in september aan natuurminister Christianne van der Wal.

Boeren lijken nog niet warm te lopen voor de aanleg van houtige landschapselementen. Naast de vrees om opbrengst te verliezen, speelt ook onbekendheid mee, stelt lector klimaatrobuuste landschappen Ellen Weerman van HAS green academy in Den Bosch. Zij leidt het onderzoek naar draagvlak van boeren voor landschapselementen. 'Boeren weten bijvoorbeeld niet waar ze subsidie kunnen krijgen. Ze hebben zich er nog niet in verdiept'.

• Lees ook: ASR geeft duurzame boeren korting op pachtsom

Tijd is ook een beperkende factor. 'Daarom moet het de boeren aan de keukentafel makkelijk worden gemaakt. Kom met een ontwerp, geef aan welke landschapselementen passend zijn en welke subsidies. En zorg voor een totaalpakket dat voorziet in aanleg, onderhoud en tegemoetkoming van inkomstenderving', riep Weerman op.

Wanneer agrarisch ondernemers wel landschapselementen willen aanleggen, hopen ze daarmee vooral een goede bodem te realiseren. 'Duurzaamheid leeft onder boeren meer dan biodiversiteit', geeft de lector aan. Of met landschapselementen een vruchtbare bodem kan worden gehaald, moet nog worden uitgezocht.

HAS green academy doet het onderzoek in opdracht van a.s.r. real estate. Dat wil boeren pachtkorting geven als ze landschapselementen aanleggen.

Heggen en weidevogels

Voor bestuurder Wilco Brouwer de Koning van de LTO-vakgroep Melkveehouderij zijn de resultaten van het onderzoek geen verrassing. 'Ik wil zo min mogelijk heggen in het land. Ik heb weidevogels en dat botst. We moeten er dus goed over nadenken hoe we dat in kunnen passen.'

Wat de melkveehouder in het Noord-Hollandse Heiloo vooral mist, is coherente wetgeving. Als voorbeeld haalde hij de ecoregeling in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid aan. 'Slechts 360 hectare kruidenrijke bufferstroken langs grasland is ingetekend van de 2 miljoen hectare agrarische grond dat totaal is ingetekend. Dat is 0,18 promille. Dat stelt niks voor. Zo komen we er niet. Kruidenrijk grasland mag je niet beweiden. Je mag het wel maaien, maar niet oogsten. Dat betekent dat je alles moet afvoeren door het bijvoorbeeld op de mesthoop uit te rijden.'

Brouwer de Koning tekende wilgen in, maar haalde deze landschapselementen er later weer uit. 'Blijvend grasland levert mij meer punten op.'

Juridische onzekerheid

Dat er weinig animo is, komt ook door de juridische onzekerheid, geeft de melkveehouder aan. 'Boeren zijn als de dood dat er een strook omheen komt als ze natuur aanleggen, en dat ze op die manier meer worden beperkt.'

Brouwer de Koning riep op agrarisch ondernemers meer uit te dagen om mee te doen. 'Een boer is boer geworden om te boeren, hij is geen boswachter, hoor ik weleens. Dat klinkt kort door de bocht. Maar we moeten wel nadenken hoe we ondernemers uitdagen om stappen te zetten. Wanneer je in het weidevogelbeheer bijvoorbeeld een beloning per nest krijgt, stimuleert dat meer om extra maatregelen te nemen naast het gewone beschermen.'