Biologische melkveehouderij kan bijdragen aan NPLG-doelen

Dat zijn volgens senior projectleider Gerard Migchels van Wageningen University & Research de eerste resultaten van de pilot 'BioMonitor'. Daaraan nemen elf biologisch melkveebedrijven deel.

Van die elf bedrijven is berekend dat ze gemiddeld een stikstofbodemoverschot hebben van 69 kilo per hectare. Wordt het natuurgras dat deze bedrijven in gebruik hebben niet meegeteld, dan komt het stikstofbodemoverschot uit op 88 kilo per hectare.

Op deze elf pilotbedrijven is het stikstofbodemoverschot lager dan de 111 kilo die een gemiddeld biologisch melkveebedrijf heeft. Het is flink lager dan op reguliere melkveebedrijven die in de Kringloopwijzer meedraaien. Bedrijven met tussen de 10 en 12,5 ton melk per hectare zitten op een stikstofbodemoverschot van 225 kilo per hectare en bedrijven tussen de 17,5 en 20 ton melk per hectare komen op 229 kilo per hectare.

Lagere veebezetting

Het lagere stikstofbodemoverschot komt vooral door een lagere veebezetting. Het lagere stikstofbodemoverschot betekent dat er minder kans is op nitraatuitspoeling.

Ook de ammoniakemissie op een biologisch melkveebedrijf pakt volgens de projectleider lager uit, althans per hectare. Per 1.000 kilo melk is de ammoniakuitstoot op een biologisch melkveebedrijf met 4,06 kilo wel hoger dan op een gangbaar bedrijf dat op 2,87 kilo uitkomt. Door de lagere productie per koe, de lagere veebezetting en doordat de koeien langer worden geweid, is de uitstoot per hectare met 31 kilo wel lager dan de 50 kilo op een gangbaar bedrijf.

Weidegang

Op de biologische melkveebedrijven is de weidegang bijna drieduizend uur per jaar tegenover bijna duizend uur op de gangbare bedrijven die in de Kringloopwijzer meedraaien. In de weide komen mest en urine meestal niet direct bij elkaar waardoor de emissie lager is. Ook de emissie uit de stal is lager, omdat er minder mest in de stal terechtkomt.

Met een overschakeling naar biologische melkveebedrijven rondom de Natura 2000-gebieden kan de emissie op dat gebied dus naar beneden. 'Belangrijke opgave hierbij is dan wel het verdienmodel', vindt Migchels. 'De prijs van biologische melk moet dan wel zo hoog zijn dat de hogere productiekosten worden gedekt. Het kleine prijsverschil dat we afgelopen jaar hadden, was geen stimulans om om te schakelen.'

Ook regulier veel haalbaar

Het is volgens de projectleider overigens zeker niet zo dat alleen omschakelen naar biologisch een effect gaat hebben op de stikstofuitstoot. 'Op de reguliere melkveebedrijven is veel haalbaar. Bijvoorbeeld door er alleen al voor te zorgen dat alle bedrijven met een emissiearme vloer ook werkelijk de beloofde emissiereductie behalen. Daartoe werken we aan een stal-apk.'

Verder ziet Migchels zeker ook nog mogelijkheden om met eenvoudige middelen de ammoniakemissie te verlagen. 'Door het optimaliseren van het rantsoen voor wat betreft het eiwitgehalte en bijvoorbeeld het sproeien met water op de roosters.'

CO2-productie

Voor het milieu is niet alleen de ammoniakuitstoot van belang, maar ook de CO2-productie. Ook daar is al naar gekeken in de pilot 'BioMonitor'. 'Eerlijk gezegd had ik verwacht dat de CO2-uitstoot per kilo melk van de biologische bedrijven wat minder goed zou zijn dan op de reguliere bedrijven. Dat blijkt niet zomaar het geval', zegt de projectleider.

'De bedrijven in de pilot komen op een CO2-uitstoot per kilo meetmelk van 1.193 gram CO2-equivalenten. De gangbare bedrijven met een productie van 17,5 tot 20 ton melk per hectare halen wel een iets lagere uitstoot met 1.117 gram per kilo. De gangbare bedrijven met 10-12,5 ton per hectare komen aan 1.295 gram CO2-equivalenten per kilo melk', licht de onderzoeker toe.

Volgens Migchels zal de CO2-uitstoot op de biologische melkveebedrijven lager liggen dan nu is berekend. Recent onderzoek toont namelijk aan dat de methaanproductie van koeien die vers gras eten, lager is dan voorheen is ingeschat. Omdat biologische koeien veel meer vers gras opnemen dan reguliere koeien, zal de CO2-uitstoot dus lager komen te liggen. 'Wel verwacht ik dat ook de CO2-uitstoot van de reguliere bedrijven daalt. Dat komt omdat de mengvoerbedrijven over gaan schakelen op soja met minder CO2-uitstoot', zegt de projectleider.