Coöperatie Limburgse Zorgboeren: 'Blij dat we ons op tijd hebben verenigd'

CLZ viert in mei volgend jaar haar tienjarig bestaan. De organisatie werd in 2013 opgericht vanuit een project rondom het professionaliseren van de Limburgse zorglandbouw en met de wijziging van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten in het vizier. Sinds 2015 is de uitvoering van een aantal zorgtaken naar de gemeenten overgeheveld. Het gaat onder andere om de dagbesteding en jeugdhulp. Daarnaast blijft het Rijk aan zet voor mensen die langdurige zorg nodig hebben.

Veel gemeenten sluiten sindsdien een beperkt aantal contracten af met een handjevol grote zorgaanbieders. Op het gebied van dagbesteding is CLZ de grootste in Noord-Limburg. 'Het is voor individuele zorgboeren haast niet te doen om vat te krijgen op de zorgmarkt', verwoordt Sebastiaan van der Flier, voorzitter van het dagelijks bestuur van CLZ. 'We mogen blij zijn dat we ons destijds professioneel hebben verenigd. Daar plukken we elke dag de vruchten van.'

Diezelfde zorgmarkt is nog allerminst tot rust gekomen. De verschillen binnen de provincie zijn groot, zowel in het aanbod van zorgboerderijen als in de wensen en eisen vanuit de lokale overheid. Van der Flier is samen met zijn vrouw eigenaar van zorgboerderij Gerzon, gevestigd onder de rook van Maastricht Aachen Airport, en merkt het iedere dag in de praktijk. 'We hebben veel administratieve rompslomp, omdat er zoveel smaken mogelijk zijn', zegt de ondernemer.

'Zeker als de deelnemers op jouw boerderij uit verschillende gemeentes komen, verschillende vormen van zorg nodig hebben en de zorg uit verschillende potjes kan worden betaald', vervolgt Van der Flier. 'Het is een hoop gedoe, zowel voor de gemeente als voor de deelnemers, families en wij als zorgaanbieder. Neem zoiets eenvoudigs als een maaltijdvergoeding voor onze deelnemers, die is overal anders.'

Hand op de knip

In de tussentijd houden gemeenten de hand op de knip, terwijl de kosten stijgen. 'Veel leden regelen zelf het vervoer en de vergoedingen zijn vaak niet kostendekkend. Daarnaast zijn de energiekosten hard gestegen, waarbij de verschillen groot zijn tussen de ondernemers die de afgelopen jaren hebben geïnvesteerd in nieuwbouw of zelf energie opwekken en leden voor wie dat niet geldt', ziet de CLZ-voorzitter.

Bezuinigen is dus het credo. De thermostaat een graadje lager, de houtkachel aan, kiezen voor een maaltijdsoep in plaats van een luxe broodje gezond en het vervoer van de deelnemers nog efficiënter organiseren. Het gebeurt volgens Van der Flier op veel locaties. 'En we hebben daarnaast de boerderij waar de kosten ook flink zijn gestegen.'

In deze roerige tijden wil CLZ zoveel mogelijk de 'facilitator' zijn voor de zorgboeren. Dat kan zijn door de aanbesteding met gemeenten op te pakken, door in overleg te gaan met ambtenaren, maar ook door de stijging van de kosten op het bedrijf in kaart te brengen en te blijven investeren in kwaliteit.

Landelijk kwaliteitskader

De coöperatie kan sinds deze zomer teruggrijpen op het landelijke kwaliteitskader. Naast alle regelgeving wil de zorglandbouw ook inzoomen op kwaliteit in de vorm van de relatie tussen deelnemer en begeleider en de cultuur op een zorgboerderij. Het kwaliteitskader gaat daarbij dieper in op de waarde van sociale interactie, het bieden van structuur, persoonsgerichte begeleiding en het reflecteren op de zorg die wordt geleverd.

'We boksen nog weleens tegen het imago dat een zorgboerderij een plek is waar je konijntjes kunt knuffelen', stelt Van der Flier. 'Het kwaliteitskader geeft waar we voor staan en waar we goed in zijn. Ik merk dat we als zorgboeren vaak denken dat het normaal is wat we doen: het functioneren als een groot gezin, het principe dat iedereen welkom is, het in de natuur zijn, nuttige werkzaamheden oppakken. Maar wat wij normaal vinden, is juist het bijzondere van een zorgboerderij.'

CLZ brengt de komende tijd de landelijke Academie voor de Zorglandbouw uitgebreider onder de aandacht van haar leden. Via dit platform kunnen zorgboeren en medewerkers zowel online als op locatie scholing volgen. Ondernemers hebben in een voorafgaand onderzoek al aangegeven beter te willen leren omgaan met gedragsproblematiek en zich meer te willen richten op de ontwikkeling van de deelnemers op de zorgboerderij.

Registratiepunten

'De begeleiders en zorgboeren zijn de spil als het gaat om de kwaliteit die we bieden', vindt Van der Flier. 'Ze kunnen via de academie onder andere bepaalde ziektebeelden en begeleidingsmethodieken leren. En ze verzamelen registratiepunten die nodig zijn om aan de kwaliteitseisen te blijven voldoen.'

De coöperatie heeft ook sinds een aantal jaar eigen specialisten aangetrokken: een specialist Ouderengeneeskunde, een gedragswetenschapper en een arts voor verstandelijk gehandicapten. Die komen zeker één keer per jaar bij alle leden over de vloer. Zorgboeren kunnen deze specialisten ook consulteren. Van der Flier: 'We verwachten dat de kwaliteit op alle zorgboerderijen goed blijft. Deze experts zijn een extra paar ogen.'