'Kloof is groter als het over vlees gaat'

De woorden van Johan Remkes bij de presentatie van zijn rapport over stikstof begin oktober: 'De manier waarop door politiek, media en de culturele voorhoede soms over het platteland en de daar levende opvattingen wordt gesproken, is voor veel mensen een steen des aanstoots.'

Remkes verwijt politiek en media te weinig oog te hebben voor wat leeft op het platteland. Die kloof is voor het onderwerp stikstof nog enigszins te overzien, voor het thema vlees lijkt die onoverbrugbaar. Feit is dat zo'n 95 procent van de Nederlandse bevolking vlees eet.

De belangrijkste reden is dat mensen vlees gewoon lekker vinden. De tweede reden waarom mensen vlees eten, is vanwege de voedingswaarde. Mensen zeggen vlees te eten om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, blijkt uit opinieonderzoek.

Je zou dus denken dat het eten van vlees heel gewoon is. Toch is dat niet zo. Wanneer een tv- of krantenredactie aandacht besteedt aan bepaalde producten, worden mensen uitgenodigd die deze producten gebruiken en fabrikanten die de producten maken. Best logisch. Bij vlees is dat anders.

Media nodigen hier vrijwel uitsluitend mensen uit die deze producten niet gebruiken, maar daar wel van alles van vinden. En wat zij ervan vinden is uitsluitend negatief. Een recent voorbeeld betreft het tv-programma Op1. Op dierendag ging het over het eten van vlees. De bekende bijna-veganist Rutger Bregman was al geboekt voor het programma. De redactie was nog op zoek naar een vertegenwoordiger van de boeren.

Een afvaardiging van ons, Linda Verriet, schoof aan bij het debat. Bregman zocht meteen de confrontatie, niet de verbinding. Hij wil dat mensen minimaal 3 sterrenvlees kopen. Wij vinden dat mensen uitstekend in staat zijn zelf te kiezen wat zij willen eten.

Raadsel

Waarom praatprogramma's niet naar de markt kijken om erachter te komen wat Nederlanders kiezen, blijft een raadsel. Marktonderzoeken laten andere dingen zien over het eten van vlees dan sommige media pretenderen. De vleesconsumptie ligt al jaren op ongeveer hetzelfde peil.

Neem bijvoorbeeld het onderzoek van Wakker Dier dat onlangs naar buiten kwam. Na een beperkte coronadip, de horeca was tijdelijk dicht, neemt de vleesconsumptie weer wat toe.

Enkele weken eerder kwam marktonderzoeker IRI met resultaten: de vraag naar duurdere producten, zoals 3 sterrenvlees en vegetarische alternatieven, daalde. Mensen kiezen voor goedkopere producten, zoals vers vlees.

Culturele elite

De sterk oplopende inflatie en hoge energieprijzen zijn de oorzaak. Interessant is de vraag: waarom kiezen media in onderwerpen over vlees zo eenzijdig voor studiogasten die deze producten niet blieven? Waarom worden geen tevreden consumenten uitgenodigd om ook hun verhaal te doen? Het antwoord wordt in feite gegeven door Remkes. Er is een kloof tussen de culturele elite en de gewone man.

Die kloof is er bij stikstof, die kloof is echter nog veel breder en dieper bij het eten van vlees.