Voederbomen in veehouderij leveren meer dan alleen voedsel

Dat signaleert Heleen van Kernebeek, onderzoeker bij Wageningen University & Research en projectleider van het project 'Agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit' dat onlangs is gestart in Noord-Nederland.

'Er zitten veel meer kanten aan voederbomen dan alleen het leveren van voer. In dit project, waaraan melkveehouders nog kunnen deelnemen, willen we in de brede zin kijken naar diensten die agroforestry voor melkveehouders en de samenleving zouden kunnen leveren. Wat kunnen bomen betekenen voor de water-, lucht- en bodemkwaliteit, koolstofvastlegging en biodiversiteit?' licht Van Kvernebeek toe.

Elders is onderzoek gedaan naar de rol van bomen bij ammoniakreductie, weet onderzoeker Evert Prins van het Louis Bolk Instituut. 'Uit een modelberekening blijkt dat rond een stal tot 27 procent ammoniakreductie haalbaar is met het plaatsen van bomen. Dat komt ook naar voren uit een pluimveestal in de praktijk, waarbij 22 procent ammoniak direct wordt onderschept.'

Ook blokken de bomen bij dit bedrijf de ammoniak, waardoor die hoger de lucht in gaat.

Belgisch project

Verder kunnen bomen bijdragen aan methaanreductie, blijkt uit de eerste resultaten van het Belgische project 'Biomora' dat in april is gestart. 'Uit laboratoriumonderzoek komt naar voren dat bepaalde plantdelen methaan in de pens kunnen vastleggen', zegt Jan Valckx van het Belgische landbouwadviesbureau Wim Govaerts & Co.

Ook zijn er kansen voor de biodiversiteit, zegt Prins. 'Houtwallen geven bessen voor vogels en bloemen voor insecten. Zo kun je draaien aan knoppen om de biodiversiteit te vergroten.'

Van Kernebeek ziet ook voor koeien meer waarde dan alleen voedsel. 'Schaduw van bomen kan hittestress bij koeien verminderen. Dit voordeel is in de toekomst nog groter, wanneer de temperatuur verder op gaat lopen.'

Goed voor dierenwelzijn

Ook Prins ziet hier meerwaarde. 'Bomen kunnen de wind weghouden en zorgen voor schaduwwerking. Dat is goed voor het gewas en het dierenwelzijn. Onder bomen verdort het gras minder snel en blijft het langer in productie. De windsnelheid neemt voor een bomenrij af en is tot ver in het perceel lager dan wanneer je geen bomen hebt staan. Hierdoor heb je ook elders minder verdamping en verdroging.'

Het is volgens Prins de vraag hoeveel grasproductie een ondernemer inlevert door bomen te plaatsen. 'Bij optimale groeiomstandigheden voor grasgroei heb je met bomen productieverlies. Dit wordt waarschijnlijk niet gecompenseerd door de extra productie bij droogte, maar in tijd van droogte is die productie extra veel waard.'