Adviseurs pleiten voor aanpassing wetgeving na uitspraak RvS

Hoewel de uitspraak van de Raad van State alleen ging over de melkveevloeren met de RAV-codes A1.13 (cassettevloer of Eco-vloer) en A1.28 (Meadowfloor), is het onzeker of andere vloertypes nog wel standhouden bij vergunningen. 'In het najaar komen er nog meer uitspraken, ook over beweiden en bemesten. Pas dan weten we meer', zegt Nick Stap, adviseur milieu en ruimtelijke ontwikkeling bij Van Westreenen.

'Met vergunningverlening zijn we onderhand in een moeras gekomen', stelt Stap. 'Het is voor ons ook lastig geworden om advies te geven, want we weten het zelf ook niet. We begeleiden veehouders door vergunningstrajecten. Maar er zijn nu geen garanties te geven.'

Regeling ammoniak en veehouderij

De uitspraak van de Raad van State heeft volgens de adviseur ook een aantal zaken duidelijk gemaakt. De RAV-systematiek (Regeling ammoniak en veehouderij) blijft de basis voor vergunningverlening om emissiereducerende technieken te beoordelen en te gebruiken. De rechter heeft uitgesproken dat dit belangrijk is.

Ook geldt de uitspraak niet automatisch voor andere vloertechnieken en voor technieken in bijvoorbeeld de varkenshouderij en pluimveehouderij.

Onherroepelijke vergunning

Andere zaken die duidelijk zijn, is dat voor bedrijven met een onherroepelijke vergunning met een van de twee vloeren uit de uitspraken er op dit moment niets verandert.

Volgens Stap wordt meer en meer duidelijk dat Europese eisen in Nederland te rigide worden toegepast. 'Daarvoor kun je ook kijken naar landen om ons heen. Daar hebben ze die problemen niet. Je kunt zeggen dat dit te maken heeft met de intensiteit en dichtheid van functies in Nederland waardoor natuurgebieden overbelast zijn', zegt hij.

België

'Maar in België is de situatie vergelijkbaar. De overheid gaat daar veertig veehouderijbedrijven uitkopen dichtbij natuurgebieden, maar voor overige bedrijven blijft een grens van 12 mol gelden waaronder vergunningverlening niet nodig is.'

De adviseur pleit voor aanpassing van de Wet natuurbescherming. 'Het zou goed zijn als daar de RAV in wordt opgenomen, zodat is vastgelegd dat deze technieken gebruikt kunnen worden', stelt hij.

Vogel- en Habitatrichtlijn

'Een probleem is dat de Vogel- en Habitatrichtlijn suggereren dat het 100 procent zeker moet zijn dat er geen verslechtering kan plaatsvinden. Dit terwijl veel zaken op een boerenbedrijf juist wisselen, bijvoorbeeld door natuurlijke omstandigheden. De samenstelling van het voer kan elk seizoen anders zijn.'

Bij Van Westreenen zijn ze ervan overtuigd dat het nu aan de overheid is om met betere wetgeving te komen. Stap: 'Eigenlijk moeten ze met een schone lei beginnen.'

Landbouwminister Carola Schouten en stikstofminister Christianne van der Wal hebben aangekondigd ervoor te zorgen dat de werking van innovaties juridisch beter worden geborgd.

Politiek vol met vragen na RvS-uitspraak, met Brabant voorop

'Ik geloof niet dat zulke innovaties helemaal van tafel gaan door een uitspraak van de rechter. Maar de tijd zal het leren.' Een maand later kunnen deze voorspellingen van Erik Ronnes, coördinerend portefeuillehouder Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof van provincie Noord-Brabant, de prullenbak in.

Althans, wat betreft de vloertypes A1.13 en A1.28 op de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV)-lijst. Expliciet over deze twee emissiearme vloeren oordeelde de Raad van State (RvS) vorige week dat de stikstofuitstoot waarschijnlijk hoger is dan waarvan in de regelgeving wordt uitgegaan. Er is niet met zekerheid te zeggen dat de natuur geen schade oploopt en dus moeten de systemen van de RAV-lijst.

Het oordeel en de mogelijke precedentwerking zijn een mokerslag voor de veehouderij. Ook in politieke kringen vragen ze zich af hoe het nu verder moet, provincie Noord-Brabant voorop. De deadline voor vergaande stikstofreductie van veehouderijen ligt in Noord-Brabant, als enige provincie van Nederland, al op 1 januari 2024.

De Brabantse landbouwgedeputeerde Elies Lemkes (CDA) wil dat het ministerie van LNV zo snel mogelijk de resultaten van het lopende onderzoek naar de effectiviteit van emissiearme stallen openbaar maakt. 'Omdat de genoemde stalsystemen gangbaar zijn, wordt ook onderzocht wat de exacte consequenties van de uitspraak zijn voor de NB-wetvergunningverlening', reageerde de provincie na de uitspraak van de Raad van State. 'Daarvoor is het essentieel dat de minister, mede op basis van het lopende onderzoek, snel duidelijkheid biedt. Pas dan kan provincie Noord-Brabant nadere stappen nemen.'

Gevolgen voor Brabantse melkveehouders

Welke gevolgen de uitspraak heeft voor Brabantse melkveehouders om te voldoen aan de reductie-eisen die in de interim-omgevingsverordening staan, moet uit onderzoek blijken, laat de provincie weten.

Lemkes: 'Hoe een veehouder de eisen haalt, laten we bij de ondernemer. Het kan ook (aangevuld) met andere maatregelen zoals ander voer. Daarnaast bestaan er naast de twee systemen waar de uitspraak betrekking op heeft, nog andere emissiereducerende stalsystemen.'

Met handen in het haar

'Boeren staan met hun handen in het haar', reageert ZLTO-bestuurder Arno van Son. 'Ik vind het onbehoorlijk en onacceptabel van de provincie dat veehouders moeten investeren in een stalsysteem waarbij de kans reëel is dat de rechter er een streep door zet. We hebben in Noord-Brabant al te maken met een stapeling van strengere regelgeving en nu komt dit er nog eens bij. In onze ogen des te noodzakelijker om de deadline los te laten.'

Volgens Van Son heeft de provincie nog twee opties: of ze neemt de juridische en bedrijfseconomische risico's van boeren over of ze past de deadline aan, zodat bedrijven een verantwoorde investeringsbeslissing kunnen nemen. Van Son: 'Optie twee heeft onze grote voorkeur.'