Droogte in Noord-Brabant vraagt gezamenlijke focus

Achtergrond Noord-Brabant Ko van den Boom 12 sep 2022 om 13:30uur

Het rapport over droogte van een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig minister Melanie Maas Geesteranus van Infrastructuur en Waterstaat verschijnt op 15 september. Het advies richt zich op het langetermijnperspectief voor de Brabantse samenleving.

Droogte+in+Noord%2DBrabant+vraagt+gezamenlijke+focus

'Kijk, dit is mijn gazon. Helemaal verpieterd.' Jos Kruit wijst naar een slide van de presentatie die hij geeft aan de pers. 'Ik heb thuis ook mijn regenpijpen doorgezaagd om te voorkomen dat het water direct het riool inspoelt.' De droogtecoördinator van waterschap Aa en Maas heeft de lessen van zijn werk doorgetrokken naar zijn persoonlijke leefomgeving.

In Herberg Buitenman in Lage Mierde verzamelt de pers zich om te luisteren naar de boodschap van de drie Brabantse Waterschappen: Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas. Droogte is een zekerheid waarmee Nederlanders moeten leren leven. Gemiddeld valt er tot aan september ruim 500 millimeter neerslag, dit jaar is in de omgeving van Roosendaal nog geen 300 millimeter geregistreerd.

De waterschappen nemen al volop droogtemaatregelen. Ze houden water vast met stuwen en duikers, leggen buffers aan, gebruiken effluent, ofwel gezuiverd rioolwater, kondigen onttrekkingsverboden af en pompen grondwater op voor ecologisch waardevolle beken.

Grondwaterpomp

Vlak bij de herberg staat een pomp die grondwater naar een sloot leidt. 'Dit is een bypass die we naar de Reusel hebben getrokken', legt droogtecoördinator Lonneke Schilte van Waterschap De Dommel uit. 'Bijzondere vissen zoals de beekprik hebben stromend water nodig, al is het maar een beetje. Zo weten ook de kokerjuffers en de flora rond de beek te overleven.'

Uit de woorden van Schilte valt op te maken dat er plannen zijn om de kaarsrechte beek meer te laten meanderen, zoals vroeger. 'Dan wordt het beschikbare water in het gebied beter verdeeld.'
Het watersysteem snakt naar water. Daar doet de regen van deze week niks aan af. Kruit: 'Om de droogte te compenseren, moet het de rest van het jaar elke dag boven het daggemiddelde regenen.'

Grondwaterconvenant

ZLTO, waterschappen, natuurorganisaties, waterbedrijven en Noord-Brabant sloten eind vorig jaar het Grondwaterconvenant 2021-2027. 'Het doel is om samen aan het herstel van de grondwaterbalans en aan structureel hogere grondwaterstanden te werken. Alleen samen komen we ergens', aldus Kruit.
Droogtecoördinator Inge Wesel van Brabantse Delta weet dat van boeren het nodige wordt verwacht. Ze is optimistisch: 'Boeren komen zelf al met heel leuke initiatieven. Jammer genoeg is het beeld dat men van de boer heeft vaak eenzijdig. Mijn ervaring is anders.'

Er zijn volgens Wesel heel innovatieve boeren die echt meedenken. 'Die initiatieven verdienen een extra beloning. En misschien is dat ook wel de toekomst. Want als we eerlijk zijn, natuurgebieden hebben dezelfde problemen als agrariërs. Ze willen allemaal een goede grondwaterstand en voldoende water om alle functies te kunnen bedienen.'

Urenverbod aangepast

Waterschap Brabantse Delta past de tijden van het urenverbod voor het gebruik van oppervlaktewater aan. Het verbod voor water uit sloten, beken en rivieren geldt vanaf dinsdag 6 september tussen 12 en 21 uur. Uitzondering zijn het koelen van fruitboomgaarden en het gebruik van oppervlaktewater als drinkwater voor vee. Het besluit om de tijden aan te passen is genomen in afstemming met agrariërs uit het werkgebied. In een groot deel van het werkgebied geldt op dit moment een totaalonttrekkingsverbod vanuit oppervlaktewater. Deze onttrekkingsverboden blijven gelden.