Onttrekkingen grondwater Zuidoost-Drenthe liggen onder vuur

De verzakkingen in het gebied tussen Nieuw-Amsterdam en Erica veroorzaken schade aan huizen en infrastructuur. Eerder onderzoek door ingenieursbureau Fugro bracht naar voren dat er meerdere oorzaken kunnen zijn. Zo is gebouwd op grondlagen die 'zettingsgevoelig' zijn, zijn sommige woningen onvoldoende diep gefundeerd of zijn verbouwingen verkeerd uitgevoerd.

Daarnaast blijkt bodemdaling een belangrijke oorzaak, meer dan bijvoorbeeld trillingen door zwaar verkeer of de oliewinning door de NAM. De problemen worden volgens Fugro veroorzaakt door inklinking van de ondergrond, die deels bestaat uit veengrond. Dat komt door droogte of door grondwateronttrekkingen.

Droge zomers

Alleen de afgelopen droge zomers als in 2018 en 2019 zijn volgens de onderzoekers onvoldoende om dergelijke schade te veroorzaken. 'Aangezien het oppervlaktewaterpeil in de zomer goed op niveau wordt gehouden, lijken aanvullende dalingen in de recente zomers te worden veroorzaakt door grondwateronttrekkingen', stelt Fugro.

Vooral bij de woningen die met de fundering op een zandlaag boven een diepere 'zettingsgevoelige laag' staan, zoals veen, silt en klei, kan er schade optreden. Grondwater helpt dan de woningen en wegen op hun plek te houden. Overigens treden ook elders in Nederland verzakkingen op die worden toegeschreven aan (tijdelijke) daling van de grondwaterstand.

Veldonderzoek

Waterschap Vechtstromen heeft inmiddels een veldonderzoek afgerond naar de exacte hoeveelheid grondwateronttrekkingen waar vooral land- en tuinbouwbedrijven gebruik van maken. Daarna wil het waterschap later dit jaar op basis van modelberekeningen een aantal scenario's presenteren om de kans op verdere zakkingen te verminderen.

Volgens woordvoerder Martin Hilferink van het waterschap is er een goed beeld van wat er in het gebied gebeurt met het grondwater, maar is het nog te vroeg voor conclusies. 'Het gaat om een ingewikkeld probleem. Het is niet een kwestie van simpelweg de mogelijke oorzaken afstrepen. Dat is geen wetenschappelijke methode.'

De scenario's van het waterschap worden dit najaar aan het bestuur voorgelegd.