Vroege vraag typeert markt plantuien

Volgens de inkoper was er rond 1 juli ook al vraag vanuit andere werelddelen. 'Eerst wisten we niet welke kant het op ging. Toen kregen we ineens veel vraag en explodeerde de markt even. We zijn wel voorzichtig om plantuien ver weg te sturen, omdat de kwaliteit ten opzichte van zaaiuien een stuk minder is.'

Handelaar Wim Waterman van uienexportbedrijf Waterman Onions in het Flevolandse Emmeloord zegt ook dat de handel dit jaar vroeg op gang kwam en dat het boven verwachting goed liep. 'Het aanbod was al snel te klein door de matige oogst. Dat had onder meer te maken met de droogte. Daarbij komt dat sommige telers niet kunnen beregenen.'

Smeenk onderschrijft dat en voegt daaraan toe dat vooral in het begin de opbrengsten niet meevielen. 'Ook op latere percelen was de oogst matig, met opbrengsten van hooguit 50 ton per hectare.'

Landbouwbeurs Noord- en Centraal-Nederland in Goes noteert deze week voor de beste kwaliteit plantuien uit de schuur 26,50 eurocent per kilo. Dat is voor de tweede week op rij een prijsstijging. De uien zijn in week 32 1,5 cent duurder geworden ten opzichte van de week ervoor.

Waterman en Smeenk menen dat de plantuien dit seizoen wel 10 millimeter kleiner en dus fijner zijn dan normaal. 'Dat tikt behoorlijk door in de opbrengst. Waar we nu maar twee vrachtauto's van een perceel kregen, ontvangen we er normaal gesproken drie. Daarnaast stond er minder loof. Ik schat dat de opbrengst 20 tot 25 procent lager is dan gemiddeld', stelt Waterman.

Beide exporteurs zijn wel redelijk te spreken over de kwaliteit. Waterman: 'De kwaliteit van plantuien is altijd matig, maar omdat ze dit jaar minder grof zijn, hebben de uien ook minder last van bacterierot. Deze ziekte zit meestal in grovere uien met dikke halzen.'

Her en der koprot

Ook Smeenk is geen schade van bacterierot tegengekomen. 'Bij de wat grovere uien heb ik wel her en der koprot gezien', zegt hij. 'Plantuien vliegen met dit weer in kwaliteit achteruit. Uiteindelijk gaat het erom dat ze goed op de bestemming aankomen.' FlevoTrade en Waterman Onions zijn voor dit seizoen gestopt met de handel van plantuien en schakelen over op zaaiuien.

Overigens zijn nog niet alle plantuien gerooid. Volgens Waterman zit in het Zuidwesten, het grootste plantuiengebied, nog wel 20 procent in de grond. 'Op de klei is de grond nu te hard om te rooien. Het moet eerst vochtig zijn', aldus de handelaar.

Op contract voor industrie

De exporteur meldt dat ongeveer de helft van de plantuien op contract wordt geteeld voor de industrie. 'Dan prefereren de verwerkers plantuien boven zaaiuien vanwege het drogestofgehalte. De industrie wil de uien zo groot mogelijk hebben. Daarvoor kunnen ze nog wel een tijdje blijven staan', zegt Waterman.

Het areaal plantuien in Nederland is dit jaar 8.740 hectare, zo blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is 450 hectare minder dan in 2021. Van de oppervlakte plantuien is 5.802 hectare tweedejaars en dus bestemd voor consumptie. De meeste Nederlandse plantuien zijn gele uien. Veruit het grootste deel groeit in het zuidwestelijk kleigebied.