'Stikstofprobleem samen oplossen'

Stikstof en boeren domineren het nieuws op radio, tv en sociale media. Alsof stikstof alleen een opgave van de boeren is, dat moet ik even laten bezinken.

We ontdekken pijnlijk de grenzen van onze overconsumptie en de grenzen van Nederland. Het is overvol. Het aantal vierkante meters woonruimte per persoon is de afgelopen decennia enorm gegroeid.

Hoeveelheid afval stijgt

We hebben allemaal twee auto's en vliegen naar vakantie moet. Meubels en apparaten ruilen we steeds sneller in, waardoor de hoeveelheid afval almaar stijgt. We gebruiken voor onze eigen voedselconsumptie 50 procent meer landbouwgrond dan we in Nederland hebben. Alle producten liggen in de supermarkt, ook al komen deze van duizenden kilometers ver.

Natuur en milieu staan hierdoor wereldwijd sterk onder druk en daar zijn wij samen verantwoordelijk voor. Dus moeten we dat samen oplossen en mijn logica zegt: door minder productie en minder consumptie.

Maar niets van dit alles. Het stikstofprobleem is volgens het ministerie van LNV oplosbaar door alleen naar de productiekant te kijken. Het aantal boeren kunnen we schijnbaar eenvoudig minimaliseren zonder dat dit Nederland pijn doet. En eens, voedsel en groen kunnen we prima uit het buitenland halen en dan hebben we ons Nederlandse huisje mooi schoon en aan kant.

Echt opruimen

Mijn kinderen van tien en acht jaar doen dat ook zo. Schoonmaken zonder echt op te ruimen. Ze proppen de kasten vol rommel en drukken net zo lang tegen de deur dat deze dicht blijft. Ze boenen en stofzuigen en dan lijkt alles superschoon en strak. Maar ik zie aan hun ogen dat het knaagt. Dat ze weten dat ze niet echt hebben opgeruimd, maar de troep hebben verplaatst.

Mijn kinderen probeer ik te leren hun eigen troep toch echt op te ruimen. Meestal werkt het dan het beste om samen de schouders eronder te zetten. Dat zou met het stikstofprobleem ook moeten gebeuren. Samen met boeren de schouders zetten onder een nieuw consumptie- en productiesysteem in een internationale context, waarbij we als samenleving, burgers, bedrijfsleven en overheid samen onze verantwoordelijkheid nemen.

IJssellandschap

Op veel plekken in Salland, Overijssel en de rest van Nederland wordt al jaren hard gewerkt om de grote opgaven van het landelijk gebied echt samen op te pakken. En met resultaat, ook binnen IJssellandschap. We zijn trots op onze boeren, onze ondernemers die al vele generaties zorg dragen voor ons voedsel én het (IJssel)landschap.

Dagelijks zoeken we samen de balans in een bedrijfsvoering die economie en ecologie verbindt. Waar een goede boterham samengaat met een goede zorg voor de omgeving. De landbouwtransitie is al gaande. Boeren zetten stappen naar een duurzame bedrijfsvoering. Dat lukt met duidelijk langjarig beleid, met rust, respect en stap voor stap.

Beste ministers, ga aan de slag met de internationale context van productie en consumptie. Geef ons ruimte en rust om samen in de streek door te bouwen aan een economisch en ecologisch duurzame landbouw. Beloon de beweging die er al is.