Is varkensgezondheid beter geworden?

Commercieel manager Ger Spreeuwenberg van Topigs Norsvin Nederland en directeur Stefan Derks van Klasse KI antwoorden met een volmondig 'ja'. De laatste jaren zijn er stappen voorwaarts gezet op het gebied van varkensgezondheid. Het aantal SPF-bedrijven groeit, fokkerijen exporteren alleen nog maar hooggezonde dieren en er vindt steeds meer continue monitoring van de varkens plaats, geven ze aan.

De kennis op het gebied van SPF-bedrijven, bedrijven die vrij zijn van specifieke ziektekiemen, groeit en daarmee ook de interesse erin. Steeds meer varkenshouders zien de voordelen van het hebben van zo'n bedrijf, draaien hun bedrijf volledig leeg en starten opnieuw op.

Forse stijging

Spreeuwenberg: 'Bij Topigs Norsvin Nederland is het aantal SPF-zeugen in een jaar tijd met 13.000 zeugen, zo'n 35 procent, gestegen. In totaal hebben we momenteel ongeveer 50.000 SPF-zeugen. Dit is zo'n 10 procent van al onze klanten in zeugenaantallen. Ik verwacht dat dit aantal de komende jaren blijft toenemen door de goede resultaten die deze SPF-bedrijven behalen.'

Doordat er meer SPF-bedrijven zijn, komen er ook steeds meer cijfers over dit type bedrijven beschikbaar. Die resultaten zijn volgens Spreeuwenberg en Derks positief: lagere gezondheidskosten en meer groei. 'Elk SPF-varken levert zeker 10 euro extra op. Met de huidige voerprijs is dit misschien zelfs wel 12 of 13 euro per varken', zegt Derks.

Deze goede resultaten wekken nieuwsgierigheid op bij andere varkenshouders. 'In het verleden werd twijfelachtiger gekeken naar een hooggezond bedrijf. Door ervaringen van varkenshouders die een SPF-bedrijf hebben te delen, onderbouwd met cijfers, zien steeds meer varkenshouders dat het echt loont om varkens met een hoge gezondheid te hebben', stelt Derks. 'Dat werkt als een olievlek.'

Financiële plaatje

Derks merkt dat het financiële plaatje varkenshouders vaak nog tegenhoudt. 'De kunst is om een depop-repop te financieren. Zeker met de huidige marktsituatie is dit een uitdaging. De zeugenstapel vernieuwen en het tijdelijk leegstaan van het bedrijf, in combinatie met aanpassingen die op dat moment in het bedrijf worden doorgevoerd, kosten al gauw 500 euro per zeug.' Desalniettemin verwacht hij dat steeds meer varkenshouders de voordelen inzien en overstag gaan.

Maar met alleen een depop-repop uitvoeren ben je er nog niet. Ziekteverwekkers moeten buiten de deur worden gehouden. De bacterie Actinobacillus pleuropneumoniae is goed te saneren wanneer een depop-repop wordt uitgevoerd. Maar niet voor alle varkensziektes is dat even makkelijk.

Verspreiding via de lucht

Derks: 'Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen ziektekiemen die zich via de lucht verspreiden en kiemen die dat niet doen. Ondanks het hanteren van een uitstekende biosecurity, komen ziekteverwekkers als mycoplasma en PRRS via de luchtinlaat toch gemakkelijk in de stal.'

Een luchtfilteringssysteem in de stal kan uitkomst bieden. Maar ook door het aantal bedrijven dat stopte in het kader van de Srv, worden minder virusdeeltjes via de lucht verspreid.

'In bepaalde gebieden is de varkenssector vrij intensief. De verspreiding van sommige ziekteverwekkers kan dan snel gaan', legt Derks uit. 'Hoe minder bedrijven er in een straal van 4 à 5 kilometer rondom het bedrijf liggen, hoe kleiner de kans op insleep en verspreiding van ziektekiemen.'

Communicatie is de sleutel

In de varkensrijke gebieden is het volgens Derks van belang dat er overleggen binnen het gebied plaatsvinden. Dat gebeurt in zijn optiek nog niet genoeg. 'Varkenshouders kennen de ziektestatus van omliggende bedrijven niet. Als een bedrijf depop-repop toepast, maar mycoplasma of PRRS woekeren in de omgeving, is de kans groot dat de dieren op het bedrijf binnen een jaar weer zijn besmet. Als je het goed wilt doen, moet je een gezamenlijke aanpak hebben.'

In Denemarken wordt zo'n gezamenlijke aanpak al wel toegepast. 'Alle Deense varkenshouders zijn aangesloten bij het SPF-SuS-systeem. Via het UBN-nummer kan de ziektestatus van elk bedrijf worden bekeken. Een fantastisch systeem om een gezamenlijke aanpak vanuit op te zetten. Iedere varkenshouder kent de status van de omliggende bedrijven', vertelt Derks.

Om het gezondheidsniveau in de Nederlandse varkenshouderij naar een nog hoger niveau te tillen, noemt Derks samenwerking en overleg tussen bedrijven essentieel.