Varkenshouder Heijligers: 'Veilig opstarten met ventilatieplafondsysteem'

In etappes bouwt Mark Heijligers vier nieuwe varkensstallen in het Noord-Brabantse De Rips. Het wordt een subfokbedrijf waarvan de fokbiggen direct na spenen naar een andere locatie gaan om daar te worden opgefokt. Net als op de thuislocatie die op een steenworp afstand ligt, gaat hij er zeugen houden met een hoge gezondheidsstatus, Specific Pathogen Free (SPF).

Daarom is de 39-jarige ondernemer er alles aan gelegen op allerlei fronten de juiste keuzes te maken. Naast het creëren van ideale looplijnen om hygiënisch en gestructureerd te kunnen werken, heeft hij ook veel aandacht voor de brandveiligheid. 'In mijn directe omgeving heb ik de enorme impact van een stalbrand gezien', bekent Heijligers. 'Zoiets hoop ik nooit mee te maken, want dan kun je als het ware weer van voren af aan beginnen met het houden van varkens.'

Veel beton

Na het verkrijgen van de vergunningen is de verzekeraar meteen betrokken bij de bouwplannen voor 2.400 zeugen. Bij het indelen van de stallen en het kiezen van bouwmaterialen en de stalinrichting is ingespeeld op de brandveiligheidseisen. Er wordt veel gebruik gemaakt van beton, zoals bij de wanden, roosters, hokafscheidingen in de opfokstal en drachtige zeugen. In de kraamstal komen brandveilige biggenroosters en kraamzeugen worden op metalen of gietijzeren roosters gehouden.

'Toen we in december 2020 met de verzekeraar de constructieberekeningen bekeken, tipte hij dat er een compleet nieuw ventilatieplafondsysteem met de brandklasse A1 in ontwikkeling was', zegt de varkenshouder. 'De houtwolcementplafonds voor de verschillende stallen waren al besteld, maar een jaarlijkse extra korting op de verzekeringskosten lonkte.'

Meer van de bewezen systemen

Heijligers hecht aan het gebruik van bewezen systemen. Innovaties laat hij vaak aan zich voorbij gaan, maar deze keer werd hij oprecht nieuwsgierig. Hij liet zich door Slaats ventilatie en verwarming informeren over het Slaats Fire Proof (S.F.P.)-ventilatieplafond.

'Naast de brandveiligheid van het complete luchtinlaatsysteem, sprak het witte en strakke van het plafond me direct aan', verduidelijkt Heijligers. 'Het materiaal is vochtregulerend, goed te reinigen en ongediertebestendig. Dat zijn grote pluspunten als je werkt met SPF-varkens.'

Tien tot vijftien jaar vooruit

Tegen de iets hogere investering van het S.F.P.-plafond hikte de Brabantse ondernemer slechts even aan. 'We beginnen met een nieuwe, schone stal waarin we jarenlang netjes willen werken en veel SPF-fokbiggen willen produceren. Met een goed functionerend en zuiver te houden ventilatieplafondsysteem kunnen we tien tot vijftien jaar veilig en gezond vooruit.' Hij bestelde de andere plafondsoort af en ging voor het vernieuwende.

De eerste afdelingen in de stal voor opfokzeugen zijn inmiddels uitgerust met het S.F.P.-ventilatieplafond. 'Begin december wil ik in drie leveringen het bedrijf hebben bevolkt met SPF-fokgelten. Daarna komt er geen varken meer de stal in', benadrukt Heijligers. 'In de lente van 2022 zullen de eerste koppels fokbiggen het bedrijf verlaten.'

Ook al duurt het nog een paar maanden voordat het zeugenbedrijf met dieren opstart, de bouwactiviteiten gaan voorlopig onverminderd door. Als laatste zullen de kraamstallen gereedkomen.

Medewerkers gezocht

De personele kant van het ondernemen vergt ook nog de nodige aandacht. 'Wij zoeken medewerkers die aan de slag willen in een moderne stal met goede voorzieningen, veel daglicht en ideale looplijnen', geeft Heijligers aan. 'Mensen die net als wij enthousiast worden van het netjes en met plezier werken met gezonde varkens.'

Ondernemen in de varkenshouderij is een hele opgave, stelt Heijligers. 'Zeker in deze tijd. De bouwkosten zijn hoog en je mag geen steekje laten vallen. Daarom moet iedereen er volledig achter staan als je een nieuwe locatie erbij neemt.'

Heijligers' vrouw Nicole werkt volop mee en stuurt het personeel aan. Zij kan nog minder goed stil blijven staan dan ik. Ook onze vier kinderen vinden het leuk om mee te helpen en verrichten hier opruimklusjes. We hebben een echt familiebedrijf.'

Ralf Theelen: 'Ventilatieplafond opstap naar onbrandbare stal'

Een ventilatieplafond, inclusief ophangsysteem, kan een risicofactor zijn bij het ontstaan of uitbreiden van een stalbrand. 'Met onze innovatie sluiten we dat uit en scheppen we een beter stalklimaat', stelt bedrijfsleider Ralf Theelen van Slaats ventilatie en verwarming.

Theelen is blij met de eerste twee praktijkprojecten met het Slaats Fire Proof-ventilatieplafond. 'Het bewijst dat varkenshouders stalbrandpreventie serieus nemen en dat ze het lef hebben om innovatief te zijn.'

Het bedrijf in het Limburgse Meijel startte in het begin van de coronatijd, april 2020, met het ontwikkelen van het plafondventilatiesysteem dat compleet voldoet aan de brandklasse A1 en eisen van het Bouwbesluit. Efectis, expert in brandveiligheid, heeft die classificatie afgegeven.

'Dus niet alleen de elementen van het plafond zijn minimaal één uur brandwerend, ook de profielen en elk onderdeel van het ophangsysteem voldoen aan de eisen', benadrukt Theelen. 'Daarnaast optimaliseren we met een eigen testkast de gaatjes in de plafondelementen om een ideale luchtverdeling in een afdeling te krijgen.'

Rol van verzekeraars

Dat de praktijk deze innovatie zo snel oppikt, is volgens Theelen mede toe te schrijven aan de rol van verzekeraars. 'Ze houden elke ontwikkeling in de gaten die het risico op of de gevolgen van een stalbrand beperkt. Perspectiefvolle brandwerende systemen brengen ze onder de aandacht bij ondernemers en ze stimuleren de toepassing ervan met een premiekorting.'

De onbrandbare plafondelementen zijn samengesteld op basis van een zelfgeformuleerde witte, betonachtige mix. Op het plafond komt 8 centimeter glaswol voor de isolatie. 'De elementen zijn goed schoon te maken, absorberen vocht en geven het ook weer af. Zo helpt het plafond de relatieve luchtvochtigheid in een afdeling beter te reguleren', legt Theelen uit. 'Dat is goed voor de diergezondheid.'

Het ventilatieplafondsysteem is een alternatief voor het renoveren van bestaande stallen en tegelijk inspelen op brandveiligheid. 'In stapjes groeien naar onbrandbare stallen is ons doel', besluit Theelen.