Kruidenrijk grasland leuk maar niet eenvoudig

De groep deed ervaring op met kruidenrijk grasland binnen het project Natuurlijke Veehouderij Utrecht. De deelnemers merkten al snel dat doorzaaien geen optie was. Om de inzaai goed te laten slagen moest het land zwart zijn, zodat er minder concurrentie was met gras. Hierbij hielp het ook om de kruiden minder diep te zaaien dan het gras, schrijft DLV Advies die betrokken is bij de proef.

Zaaien op zwarte grond betekent echter wel twee werkgangen, dus meer arbeid en hogere kosten. Het beste moment van inzaaien blijkt in de praktijk te liggen tussen september en november.

Gerbrand Schuurman, loonwerker in Abcoude, paste verschillende grondbewerkingen toe en hij verwachtte dan ook variatie in de opkomst. 'Maar dat was niet het geval. Alle kruiden stonden na verloop van tijd gelijkmatig op de percelen.'

Geen kunstmest

Het advies is om kunstmest te vermijden. Bijna alle grassoorten reageren sterk op stikstof en verdringen dan de kruiden. Bij een te lage pH is bekalken aan te raden. De meeste kruiden wensen een minimale pH van 5,0 op veengrond en 6,0 op zand- en kleigronden.

Evert Overeem, melkveehouder in Eemnes, bemest jaarlijks 20 kuub dierlijke mest en er komt vooralsnog veel gewas van het kruidenperceel. 'De kwaliteit van de eerste snede viel me erg tegen. Het betreffende perceel zit in een beheer met uitgestelde maaidatum, waardoor de cichorei was doorgegroeid en het gewas erg stengelig en houtig maakt. De koeien vreten het stengelige niet en daardoor blijft veel restvoer over.'

Opbrengst

Of kruidenrijk grasland goede opbrengsten levert ten opzichte van traditioneel grasland is niet eenvoudig te zeggen. Kruidenrijk grasland groeit trager in het voorjaar dan traditioneel gras.

Bij Cock Verweij, melkveehouder in Weesp, waren de opbrengsten van het kruidenrijk grasland ongeveer gelijk aan die van het gangbare grasland met 12 ton droge stof per hectare. 'Ik denk dat een perceel gras-klaver meer opbrengst geeft. Grasklaver is ook goedkoper om te zaaien.'

Loonwerker Schuurman vindt de opbrengsten hoog in relatie tot de lage bemesting. Het nadeel is dat kruidenrijk grasland lastiger te managen is dan een perceel traditioneel grasland. 'Ik ben heel benieuwd hoe lang het land hoge opbrengsten houdt met weinig bemesting en welke kruiden persistent zijn.'

Arjan en Wessel van Rijn, melkveehouders in Oud Aa zien wel verschil. 'Het kruidenrijk grasland gaf ongeveer 8 ton droge stof per hectare waar de traditionele percelen een opbrengst hadden van 11 ton.'

Onkruid aantippen

Komen er in de loop van de tijd te veel kruiden in het gras dan is het te overwegen iets meer te bemesten zodat je de kruiden terugdringt. Komt er te veel omgewenst onkruid in het gras dan zijn deze alleen pleksgewijs, via aanstippen, te verwijderen. Bij volveldse onkruidbestrijding verdwijnen ook de gewenste kruiden.

'Rondom kruidenrijk grasland zijn er meerdere no-go's', zegt Cock Verweij, melkveehouder in Weesp. 'Geen kunstmest, geen volveldse onkruidbestrijding en niet te lang weiden want dan worden de kruiden weggevreten uit het perceel. Het intensief weiden van schapen op een perceel kan wel helpen met het bestrijden van onkruid, omdat deze ook het onkruid wegvreten.'

De deelnemers concluderen dat het project is geslaagd, maar ook zijn ze niet 100 procent overtuigd dat ze meer kruidenrijk grasland gaan zaaien.

Het project is mede mogelijk door steun van de provincie Utrecht en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.