Oudere leghennen kunnen efficiënter worden gevoerd

De genetische aanleg van hennen maakt een legperiode tot en met 100 weken henleeftijd in principe haalbaar. In de praktijk lukt dat lang niet altijd. In het Leglanger-project, een vierjarig traject van het Agentschap Innoveren & Ondernemen van de Vlaamse overheid, wordt onderzocht hoe dit wel mogelijk kan zijn. Het traject wordt getrokken door het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek, met als partners Proefbedrijf Pluimveehouderij en databeheerder Pehestat.

Als hennen tot 100 weken leeftijd goed kunnen blijven produceren, is dat voor de legpluimveehouder een stuk efficiënter. Per opgehokte hen kan het aantal geproduceerde eieren dan stijgen van gemiddeld 360 bij 80 weken henleeftijd tot zo'n 500 bij 100 weken. De investering in de opfokhen is hierdoor beter terug te verdienen. Voor de lange termijn betekent dit dat er minder vaak een toom vervangen hoeft te worden. En de uitstoot naar het milieu daalt in de hele keten.

Belangrijke factoren hierbij zijn de productie en de eischaalkwaliteit, maar ook de gezondheid van de hennen. Dat wil onder meer zeggen het al dan niet ontstaan van osteoporose, de bloedluisdruk, het welzijn van de hennen (pikkerij) en uitval einde leg.

Praktijkverschillen

Uit de veldstudie binnen dit project, waarin zestig praktijkbedrijven worden gevolgd, blijkt onder andere dat bruine hennen momenteel gemiddeld tot en met 77 weken leeftijd worden gehouden en witte hennen tot en met 91 weken leeftijd.

Reden is doorgaans dat de productie bij de bruine hennen is gedaald, met als een van de oorzaken een stijgende uitval. Bij de witte hennen is de eischaalkwaliteit geregeld het belangrijkste probleem. Qua productie en uitval kunnen die hennen doorgaans nog wel langer produceren.

'Voor het langer kunnen produceren met een goede gezondheid en eischaalkwaliteit is de voeding van de hennen een erg belangrijke factor', stelt Moeyersons. 'Maar over de voeding van de oudere leghennen zijn weinig gegevens bekend. Daarom lopen er in het onderzoek meerdere proeven waarin dit nader wordt onderzocht.'

Fosforbehoefte

Een deelonderzoek is dan ook gericht op de fosforbehoefte van de oudere leghennen. Voor de productie van een goede eischaal heeft de hen naast voldoende calcium ook fosfor nodig. Het fosfor en calcium in het voer gaan echter niet rechtstreeks naar de eischaalproductie, maar worden deels opgeslagen in de botten van de leghen om ze dan vrij te stellen op het moment van de eischaalvorming.

In een proef bij Lohmann Brown-hennen van 90 tot 102 weken oud werd gewerkt met acht verschillende niveaus van opneembaar fosfor. Het werd in zeven stappen verlaagd van 0,45 naar 0,11 procent. Daarnaast werd er wel of geen extra fytase toegevoegd. Het calciumgehalte in het voer was steeds 4,35 procent.

Geen effect op prestaties

Uit het onderzoek bleek dat het opneembaar fosforgehalte geen effect had op de prestaties. Het legpercentage, de externe en interne eikwaliteit en de botbreuksterkte verschilden niet bij de verschillende fosforgehalten in het voer. De extra fytase had ook geen effect.

Op basis van deze proef lijkt een flink lager fosforgehalte in het voer van oudere hennen mogelijk. Moeyersons vindt dat nog niet verstandig. 'Het legpercentage in de proef lag maar op zo'n 50 procent. Bij hogere legpercentages zijn er mogelijk wel verschillen. Daarnaast was het voer vooral op tarwe gebaseerd en tarwe bevat een hoger fytaseaandeel dan mais. Momenteel wordt onderzocht of dit effect heeft op de resultaten.

Precisievoeding

Verder onderzoekt Moeyersons ook precisievoeding. Daarbij wordt het voer heel exact afgestemd op de productieresultaten en eischaalkwaliteit door het voer indien nodig onmiddellijk aan te passen.

Het effect van minder eiwit en energie in het voer van Lohmann Brown-hennen van 71 tot 87 weken leeftijd is ook onderzocht. Het controlevoer had een opneembaar energiegehalte van 2.758 kilocalorieën en een ruweiwitgehalte van 15,5 procent. Er waren drie proefbehandelingen: 5 procent minder energie, 10 procent minder eiwit en de combinatie van 5 procent minder energie en 10 procent minder eiwit.

Geen verschillen

Het legpercentage, de eikwaliteit, de levergezondheid en de bevedering werden gescoord. Daaruit kwamen geen verschillen naar voren. Vanwege de grote variatie in voeropname tussen de groepen werd besloten een extra proef uit te voeren waarbij de hennen individueel zijn gevolgd. Ook hierbij werden geen verschillen geconstateerd.

Volgens Moeyersons is het dus goed mogelijk om oudere leghennen minder energie en eiwit te geven. Een vervolgproef met nog lagere gehalten aan met name energie zal aangeven waar de grenzen liggen.