Acties gaan door, maar weerstand neemt toe

Via verschillende kanalen, zoals WhatsApp en Telegram, gaat de oproep rond om maandag met een grootschalige actie 'heel Nederland plat te leggen'. In de oproep worden acties genoemd bij de luchthavens Schiphol, Eindhoven en Rotterdam The Hague Airport. In de oproep komen ook distributiecentra voor levensmiddelen en de Rotterdamse haven naar voren als doelwit voor acties. Geen van de boerenorganisaties heeft zich aan deze oproep verbonden.

LTO Nederland, NAJK en Agractie begrijpen de drang tot protesteren maar al te goed. 'Wij zijn met onze leden boos en radeloos over het kabinetsbeleid', meldt LTO. De organisaties roepen onafhankelijk van elkaar op tot een 'waardig protest', onder meer door publieksvriendelijke acties en het organiseren van gesprekken met burgers. 'Positief, met creativiteit en door gebruik te maken van het grondwettelijke demonstratierecht', stelt LTO.

Een aantal acties van afgelopen week ging over de wettelijke kaders. Bij het huis van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) werd een politieauto vernield. Enkele demonstranten reden daar dwars door een afzetting heen.

Elders werden een politieauto geramd, politiebusjes belaagd en banden van politiemotoren lek gestoken. In Apeldoorn wilde een groep boeren een gearresteerde actievoerder bevrijden uit het politiebureau, maar dit wist de politie te voorkomen.

LTO, NAJK en Agractie noemen demonstraties waarbij de wet wordt overtreden 'onaanvaardbaar'. De organisaties vrezen de steun van de samenleving te verliezen als het boerenprotest uit de hand loopt.

'Het moet gaan over de kaalslag van het platteland, niet over verontwaardiging over acties', constateert LTO. Ook Agractie-voorman Bart Kemp roept op om binnen de kaders van de wet te blijven, 'Zodat er geen escalatie komt die munitie geeft aan de overheid om ons boeren nog verder in de hoek te drijven.'

Kritiek op boerenprotest

In de samenleving neemt de kritiek op het boerenprotest toe. Willem Woelders, nationaal commandant bij de politie, constateert dat de acties verharden. Hij stelt wel dat er minder boeren op de been zijn. 'De groep die acties uitvoert is kleiner maar radicaler.'

De Tweede Kamer voerde donderdag een debat over de protesten bij de woningen van politici. Tegelijkertijd benoemden een aantal partijen ook de oorzaak van de onvrede, zoals SGP'er Roelof Bisschop. 'Als je de oorzaak niet wegneemt, blijft dat gevoed worden', stelde hij.

Tegelijkertijd benoemden een aantal partijen ook de oorzaak van de onvrede, zoals Caroline van der Plas (BBB). 'Boeren zijn wanhopig. Ze kunnen niet meer.' Dat wordt volgens haar zwaar onderschat.

Crisiscomité

BBB en CDA steunen het voorstel van oud-landbouwminister Cees Veerman om te komen tot een crisiscomité dat boeren en politiek weer met elkaar in gesprek moet brengen. Volgens Veerman kan zo'n crisiscomité voorkomen dat de boerenprotesten tegen de stikstofplannen nog verder escaleren.

Veerman pleit voor een aanpak waarbij eerst bij een beperkt aantal natuurgebieden wordt onderzocht welke maatregelen het beste werken. Er zou ook een consultatiebureau moeten komen waar boeren adviezen kunnen inwinnen. Verder acht hij het raadzaam om eerst een inventarisatie te maken van boeren die willen stoppen.

'Levensgevaarlijk'

Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad en burgemeester van Nijmegen, zei naar aanleiding van dit incident dat het geweld van actievoerende boeren tegen hulpverleners en bestuurders volstrekt onacceptabel en levensgevaarlijk is. 'Het feit dat emoties hoog zitten, kan nooit een excuus zijn. Goedwillende demonstranten zouden daar pertinent afstand van moeten nemen.'

De bekende strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq vindt dat bij demonstraties van klimaatactivisten sneller wordt ingegrepen door de politie dan bij de boerenprotesten. 'Het is de-escalerend beleid. Dat begrijp ik, maar het is wel meten met twee maten.'