'Echt perspectief nodig voor boeren'

Mijn grote zorg is dat boeren en tuinders hetzelfde perspectief krijgen als vissers: vooral steun om te stoppen. De regering weigert vissers de toegestane dieselcompensatie. De helft van de Nederlandse kotters ligt aan de kant en hun buitenlandse collega's varen vrolijk verder. Het perspectief van de uitgang dus. Dat mag niet de weg zijn van onze agrotopsector. Onze boeren en tuinders hebben getoond zelf stikstofuitstoot te kunnen verminderen. Laat hen daarmee doorgaan, zou ik zeggen.

De brief van landbouwminister Henk Staghouwer biedt meer perspectief voor klimaatdrammers dan voor boeren en tuinders. Want wat staat er? Staghouwer wil dat de agrarische sector zich richt op 'export van kwalitatief hoogwaardige, duurzame producten in plaats van focus op grote volumes'.

Natuurlijk is het goed om in te zetten op export van producten met een hoge toegevoegde waarde. Maar samen met de drastische stikstofplannen moet de conclusie wel zijn: dit kabinet vindt de positie van Nederland als tweede agro-exporteur niet meer belangrijk.

Of de perspectiefbrief van de minister daadwerkelijk gaat helpen om de overblijvende landbouw een nieuwe toekomst te bieden, valt te bezien. Het zal sterk afhangen van de uitwerking. Veel van de aangekondigde plannen zijn vaag, soms niet meer dan een onderstreping van al lopend beleid.

Staghouwer schuift daarbij opvallend veel zaken simpel door. Zo vindt hij dat de EU in handelsverdragen afspraken moet maken over duurzame producten. Hetzelfde in WTO-verband. Natuurlijk moeten dergelijke afspraken worden gemaakt. Maar overeenkomsten in de EU en WTO zijn niet zomaar te veranderen. Zeker niet door een klein land als Nederland. Logischer lijkt me de andere volgorde. Zorg dat de vraag naar duurzame producten groeit, dan zal onze sector daar vanzelf op inspelen.

Waarom is er nog geen studie naar de economische effecten? Hoe levensvatbaar is het platteland straks nog? Alleen met goede onderzoeken kan de politiek economie en ecologie afwegen. Als de regering voor 25 miljard euro het hele platteland gaat verbouwen, dan moet er toch veel meer op tafel komen dan een kleurenkaartje. Op eigen houtje de landbouw wegjagen is één ding. Als we daarna op een houtje moeten bijten, is minder prettig. Tijd voor het beloofde echte perspectief voor boeren.