Politie: boerenprotest wordt radicaler, stemming verhardt

‘De groep die acties uitvoert is kleiner maar radicaler. Boeren hebben het gevoel dat er geen zicht op een oplossing voor hen is. Ik hoop dat het niet verder escaleert, maar ik denk niet dat het al aan het dimmen is’, stelt Woelders. Hij spreekt van ‘een zorgelijke ontwikkeling die Nederland zich moet aantrekken’.

Verspreid over het hele land zijn de laatste dagen protestacties. Boeren blokkeren snelwegen en provinciehuizen met trekkers, duiken op bij gemeentehuizen, provinciehuizen en bij bestuurders thuis. Ze sproeien mest tegen gevels van overheidsgebouwen en steken hooibalen in brand.

Volgens Woelders is het moeilijk om overal op tijd bij te zijn. ‘De boeren spreken zelf af wanneer ze wat gaan doen, ze zijn georganiseerd ongeorganiseerd. Dat maakt het onvoorspelbaar. Wij hebben beperkte informatie, we moeten vaak reageren op wat we zien. Dan kost het tijd om er naartoe te gaan. Soms komen we zelf in de file en is de boel al dicht als wij er zijn. Je zult nooit de situatie krijgen dat er nergens iets gebeurt, dat is niet reëel.’

Bovendien is het soms fysiek onmogelijk om boeren tegen te houden. ‘Stel dat je politievoertuigen op de rijbaan zet. Dan gaan ze eromheen, door de berm en het talud. Ik zou ook niet voor een trekker gaan staan, je moet als politieman of -vrouw echt goed uitkijken wat je doet. Ter plaatse moeten mensen afwegen hoe groot het risico is, wat veilig en haalbaar is. Sommige boeren werken mee, sommige niet.’

Inzet politie

Agenten die nu demonstraties begeleiden, kunnen niet op andere plekken worden ingezet. Woelders: ‘Het groeit ons niet boven het hoofd, we blijven ons werk doen. Maar mensen die nu op de snelwegen zijn, kunnen niet ergens anders zijn, bijvoorbeeld om toezicht te houden. Wijkagenten kunnen minder vaak in hun wijk zijn.’

Woelders benadrukt dat de politie niet over het stikstofbeleid gaat en dat demonstreren een grondrecht is. Van dat recht zullen de boeren de komende tijd gebruik blijven maken, verwacht Woelders. ‘De problemen zijn na vandaag niet opgelost, dat is helder. De overheid heeft nog zeker een jaar nodig om concreet te bepalen wat er moet gebeuren, al die tijd zal er onrust bij de boeren zijn. We houden er rekening mee dat er meer momenten zijn dat ze hun verhaal kwijt willen.’

Woelders hoopt dat bestuurders met boeren praten over ‘hoe de maatregelen zo goed mogelijk neergezet kunnen worden. Dat zou iedereen rust kunnen geven.’

Vijf aanhoudingen

Bij de protesten rond het Tweede Kamergebouw zijn dinsdagmiddag vijf aanhoudingen verricht. In één geval ging het om een actievoerende boer. Vier anderen die volgens de politie bij een soort ‘anti-overheidsgroep’ lijken te horen, werden aangehouden voor openlijk geweld (twee personen) en belediging (een persoon). De vierde werd aangehouden voor het overtreden van een gebiedsverbod.

Een groep van enkele tientallen anti-overheidsdemonstranten, die de afgelopen jaren ook vaak aanwezig was bij protesten tegen het Nederlandse coronabeleid, raakte na het vertrek van de boeren nog verzeild in een kleine schermutseling nabij het station Den Haag Centraal. Na ingrijpen van de politie keerde de rust in het centrum van de stad terug.

In Almelo is dinsdag een 44-jarige man uit die plaats opgepakt voor opruiing op sociale media. In de teksten die hij plaatste werd ingegaan op de boerenprotesten, meldt de politie. ‘We hebben begrip voor demonstratie,s maar oproepen tot geweld accepteren we niet.’ Een woordvoerder kan desgevraagd niks kwijt over wat de man precies schreef.

Banden lekgestoken

Bij een protestactie op de snelweg A1 ter hoogte van Stroe heeft de politie dinsdagavond voorkomen dat er boomstammen op de snelweg zijn gelegd. Wel werden banden lekgestoken en zijn ventielen losgedraaid van een politieauto en van politiemotoren, aldus de politie.

Eerder dinsdagavond was de A1 van Amsterdam naar Apeldoorn rond 20 uur enige tijd dicht voor verkeer. Boeren met trekkers blokkeerden bij Barneveld de snelweg. Omstreeks 20.30 uur was de weg weer open, meldde de ANWB.

Een groep boeren heeft dinsdagavond met trekkers de toegangsweg voor de poort bij Slot Loevestein in de gemeente Zaltbommel geblokkeerd, zo meldt een woordvoerder van het kasteel. Gemeenteraadsleden zijn in het kasteel aanwezig voor een presentatie en kunnen nu niet meer vertrekken. De sfeer is gemoedelijk’, stelt de woordvoerder. ‘De politie is echter gebeld om de boeren te verzoeken te vertrekken.’

Brandende hooibalen

Vanaf een viaduct over de A50 is vuurwerk gegooid naar hulpverleners, meldde de politie. De hulpdiensten waren op de A50 aanwezig voor het blussen van hooibalen die in de brand staan, zo liet de ANWB eerder weten.

Een woordvoerder van de politie kan desgevraagd nog niet melden of er mensen zijn aangehouden. Rijkswaterstaat zegt dat de A50 richting Zwolle is versperd door de boerenactie bij knooppunt Beekbergen. Het verkeer wordt omgeleid via de A1, A35 en N35.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland meldde dat de brandweer ter plaatse was. Rond 20.45 uur kon worden gemeld dat de branden onder controle zijn. Wel was de brandweer ‘nog enige tijd druk’ met het uit elkaar trekken, afblussen en afvoeren van de hooibalen.

Civiele procedure

De gemeente Apeldoorn doet aangifte tegen demonstrerende boeren die maandag brand stichtten op het Marktplein voor het stadhuis en daar ook mest uitreden. De gemeente start bovendien een civiele procedure om de aangerichte schade te verhalen en de schoonmaakkosten vergoed te krijgen.

Boeren staken maandag een stapel pallets bovenop een berg stro in brand. Apeldoorn zegt dat er ook schade is aangericht op het Marktplein. Bij vertrek lieten de boeren een spoor van mest achter. Burgemeester Ton Heerts van Apeldoorn: ‘Ik sta volledig achter het recht dat de boeren hebben om uiting te geven aan de zorgen die ze hebben. Maar bewust afval in brand steken, schade veroorzaken en mest uitrijden horen daar niet bij. Daarmee worden grenzen overschreden.’

Honderden boeren naar Den Bosch

Bij het provinciehuis in Den Bosch hebben dinsdag een paar honderd boeren gedemonstreerd. Ze waren met tachtig tot honderd trekkers naar het provinciehuis gekomen om de protesten tegen het stikstofbeleid van het kabinet kracht bij te zetten.

Volgens een woordvoerder van de provincie stonden er rond 16.30 uur tweehonderd tot driehonderd boeren. Ze droegen borden met opschriften waarop onder meer stond: ‘Wij worden uitgemoord’ en ‘Kut Kabinet’.

Gemoedelijke sfeer

De manifestatie verliep volgens de woordvoerder van de provincie in een gemoedelijke sfeer. Medewerkers van de provincie deelden worstenbroodjes uit. Na 17.30 uur vertrok het agrarische gezelschap weer.

Gedeputeerde Elies Lemkes-Straver (CDA) ging in Den Bosch gesprek met boerenvoorman Mark van den Oever van Farmers Defence Force (FDF). ‘We zijn het niet met elkaar eens, maar gaan het gesprek aan’, zei de woordvoerder van de provincie. Er stond een mobiele barbecue en er werd muziek ten gehore gebracht. Volgens de politie hebben zich geen incidenten voorgedaan, er werden geen bekeuringen uitgeschreven.

In een gesprek met regionale media zei Van den Oever dat gedeputeerde Lemkes ‘helemaal geen compassie met ons heeft’. Volgens hem heeft zij geen gevoel van wat er bij de boeren leeft. ‘Ik heb van gif mijn bekertje kapotgeknepen’, zei hij na het gesprek met de gedeputeerde. Die van haar kant zei tegen Van den Oever: ‘Wij besluiten niets, we doen het samen met jullie.’

Huis van democratie

Eerder dinsdag stonden enkele tientallen boeren bij het gouvernement in Maastricht, waar ze welkom werden geheten door de Limburgse gouverneur Emile Roemer. ‘Welkom op het gouvernement, het huis van de democratie en dus ook jullie huis’, zei hij bij die gelegenheid. 'Stikstofgedeputeerde' Geert Gabriels (GroenLinks) kreeg een warm applaus van de boeren toen hij hen uitnodigde: ‘Als jullie vragen hebben, kunnen jullie altijd contact opnemen.’

Dinsdagmiddag haalde de politie een stoet van zo’n zeventig tractoren van snelweg A59 bij Heesch. De bestuurders hebben een bekeuring gekregen. De boeren reden daarna via provinciale wegen naar hun bestemming.