Amendement ChristenUnie zet debat geborgde zetels op z'n kop

Ook wordt in het amendement, dat werd ingediend door CU-Kamerlid Pieter Grinwis en zijn JA21-collega Maarten Goudzwaard, gesteld dat er niet automatisch geborgde zetels in het dagelijks bestuur van de waterschappen komen. De Tweede Kamer debatteerde woensdag in tweede termijn over de initiatiefwet van Tjeerd de Groot (D66) en Laura Bromet (GroenLinks).

Onduidelijk is nog of er een meerderheid te porren is voor het aangepaste voorstel van de CU en JA21. Vanuit D66, GroenLinks, PvdA en Partij voor de Dieren klonk kritiek op het voorstel, terwijl het voor CDA, VVD en SGP als serieus alternatief wordt gezien voor de initiatiefwet. 'Wij zien het amendement als een compromis. Het is geen voorstel dat we zelf zouden inbrengen, maar dan wordt het een afweging maken tussen twee smaken die we krijgen voorgelegd', zegt CDA-Kamerlid Harry van der Molen.

De Groot: 'Buitengewoon lelijk'

De Groot reageerde fel op het amendement. 'Er wordt gesteld dat dit de enige manier zou zijn om te voorkomen dat geborgde zetels komen te vervallen. Dat maakt het een buitengewoon lelijk amendement. We overwegen sterk om het wetsvoorstel in te trekken als het amendement wordt aangenomen.'

Daarbij gaat het niet per se om de inhoud van het amendement, stelt hij. Integendeel, als het amendement het niet haalt, maar het voor een meerderheid in de Eerste Kamer nodig blijkt om aanpassingen te doen aan zijn eigen voorstel, wil hij met Bromet bewegen in de richting die Grinwis heeft voorgesteld. 'Onze juridische ondersteuning noemt het amendement destructief. Als we ons voorstel wijzigen, zullen we het stap voor stap zorgvuldig doen.'

Van der Molen noemt de reactie van De Groot 'gekkigheid ten top'. 'U noemt het amendement lelijk, maar mocht het nodig zijn, gaat u de wet wel zo indienen zodat het lijkt op het voorstel van Grinwis. U stelt ons in het vooruitzicht dat als de Tweede Kamer uw voorstel steunt, we uiteindelijk op totaal iets anders uit kunnen komen dan waar we nu voor stemmen.'

Na de verkiezingen

Fahid Minhas (VVD) diende alvast een motie in bij het wetsvoorstel die oproept om, wanneer het aanvankelijke voorstel wordt aangenomen, de wijzigingen pas in te voeren na de waterschapsverkiezingen van volgend jaar. De gedachte daarachter is dat partijen al te ver gevorderd zouden zijn met hun voorbereidingen voor deze verkiezingen wanneer de initiatiefwet door de beide Kamers is.

Of dat laatste überhaupt lukt, betwijfelt PVV-Kamerlid Barry Madlener. Hij stelt dat het amendement misschien wel een keuze is tussen iets of helemaal niets. 'Wij denken niet dat democratisering van de waterschappen een bedreiging voor boeren is. Als het amendement het niet haalt, haalt het wetsvoorstel het in de Eerste Kamer ook niet. Voor ons wordt het dan: Grinwis of niets. Zijn voorstel is al een hele verbetering ten opzichte van de situatie nu: minder geborgde zetels en de verplichting voor het dagelijks bestuur vervalt.'

Sleutelrol PVV

De PVV speelt in de Tweede Kamer sowieso een sleutelrol bij de initiatiefwet. De partij liet eerder doorschemeren wel te voelen voor afschaffing van de geborgde zetels, maar vreest ook dat afschaffing door de initiatiefnemers wordt gebruikt als middel om aan doelen te werken waar de partij zich niet in kan vinden.

Bij de afsluiting van het debat werd duidelijk dat meerdere partijen de komende week nog met elkaar in contact treden om tot een oplossing te komen. Volgende week dinsdag 24 mei wordt er, zoals het er nu op lijkt, gestemd over zowel het wetsvoorstel, het amendement en de motie van de VVD.