Mari van den Heuvel: 'Glastuinders vinden keuzes maken lastig'

Mari van den Heuvel teelt aardbeien, frambozen en prei in het Brabantse Sint-Oedenrode. Half maart werd bij benoemd tot regiovoorzitter Brabant/Zeeland van Glastuinbouw Nederland. Hij is zich nog volop aan het inwerken voor zijn nieuwe functie.

Het is goed om te beseffen dat er niet alleen bedreigingen zijn, maar ook kansen

Mari van den Heuvel, regiovoorzitter Brabant/Zeeland van Glastuinbouw Nederland

Waarom bent u voorzitter geworden?

'Ik heb een stapje terug gedaan in het bedrijf en kreeg wat meer ruimte. Vervolgens ben ik gevraagd. 'Hoe kom je bij mij terecht?' was mijn reactie, maar toen we de thema's die spelen bespraken, zoals arbeid, energie en ruimtelijke ordening, begon bij mij het lampje te branden. Gaandeweg kreeg ik steeds meer het idee dat ik met mijn kennis en ervaring wat kan bijdragen.'

Op welke manier wilt u gaan besturen?

'Ik wil dat er een goede wisselwerking is tussen het bestuur en de leden. De komende tijd ga ik bedrijven en groepen leden bezoeken om hen te leren kennen. Ik wil door hen worden gevoed. Wat zijn de knelpunten en waar ik kan helpen? Waar kunnen we samen dingen aanpakken? Ik kan natuurlijk niet zicht hebben op alles wat er speelt. Ik wil ook bij de medebestuursleden informatie ophalen. We zijn als vijf man actief en we verdelen de taken.'

De hoge energieprijs is een zware last voor veel glastuinders. Wat moet er gebeuren?

'Veel mensen zeggen dat we energieneutraal of gasvrij moeten worden en Glastuinbouw Nederland heeft ook een hoge energieambitie. Dat zijn grote uitdagingen voor Noord-Brabant en Zeeland met veel solitaire bedrijven, waar weinig mogelijkheden zijn voor geothermie, energieclusters en warmtenetten.

'Het is belangrijk dat we ook op dit gebied als één naar buiten treden. Het is goed als ondernemersgroepen zelf dingen ontwikkelen, maar het gaat mij om het geheel. We moeten als geheel blijven opereren. Ik denk ook dat de sector alleen uit deze energiecrisis kan komen met hulp van de overheid.'

Biedt de overheid glastuinders in Noord-Brabant en Zeeland genoeg ontwikkelingsmogelijkheden?

'In Noord-Brabant komt er gelukkig wat meer ruimte en in Zeeland werken we daaraan. De Brabantse omgevingsverordening die dit voorjaar is vastgesteld, biedt wat meer ruimte voor solitaire en teeltondersteunende kassen en voorzieningen. ZLTO en Glastuinbouw Nederland hebben zich daar hard voor ingespannen. Het is belangrijk dat dit wordt vertaald in de gemeentelijke omgevingsplannen.'

Biedt die omgevingsverordening genoeg ruimte?

'Niet voor alle bedrijven. Als je niet kunt uitbreiden, omdat je bedrijf in een gebied met groenblauwe waarden ligt, zou je kunnen verplaatsen naar een andere locatie. Er komt een glas-voor-glasregeling, die daarbij zou kunnen helpen. Maar wil je dat als ondernemer en kun je dat betalen? Ook heeft clusteren niet alleen voordelen. Er is een hogere ziektedruk in een cluster. Overigens is het altijd goed om als ondernemer in de spiegel te kijken en je af te vragen wat je toekomst is.'

Gebeurt dat niet genoeg?

'Ik denk dat dit nog te weinig gebeurt. Het kan best confronterend zijn, maar het is belangrijk dat ondernemers zich afvragen: waar sta ik, waar wil ik naartoe en wat zijn de mogelijkheden? Het is goed om te beseffen dat er niet alleen bedreigingen zijn, maar ook kansen. Soms zie je die eerst niet. Denk in mogelijkheden. Maar je tijd uitdienen is ook goed. Dat is ook een ondernemersbeslissing. We willen iedereen in zijn waarde laten.'

Is arbeid ook een knelpunt?

'Vooral huisvesting is in veel gemeenten niet goed geregeld. Ze vullen het allemaal verschillend in. Het is belangrijk dat er een gelijk speelveld komt en dat elke gemeente mogelijkheden biedt om op het bedrijf blijvende huisvesting te realiseren. Laten we ook kijken waar die te combineren is met andere agrarische sectoren. Bijvoorbeeld de arbeidspieken van aardbeien en boomteelt komen na elkaar. Die huisvesting is dan te gebruiken voor personeel van meerdere bedrijven.'

Kan een innoverende sector als de glastuinbouw aan genoeg gekwalificeerd personeel komen?

'Dat is een uitdaging. Er is behoefte aan goede bedrijfsleiders, teeltspecialisten en technici, voor wie de eisen steeds hoger worden. Mijn taak als relatiebeheerder met het onderwijs: hoe sluit het onderwijs beter aan bij de behoeften van bedrijven? We gaan scholen uitnodigen, zowel middelbaar als hoger onderwijs, om te laten zien wat we doen en wat we nodig hebben.

'Ook wil ik de GreenTechPort Brabant voeden met initiatieven. Dat netwerk brengt bedrijven bij elkaar en kan faciliteren, zodat nieuwe initiatieven sneller worden ontwikkeld, bijvoorbeeld op thema's als energie, robotisering of onderwijs. We willen onderzoeken welke problemen prioriteit hebben en wie we nodig hebben om die op te lossen.'

Waarmee gaat u zich specifiek bezighouden in het regiobestuur, naast onderwijs?

'Met gezondheid en geluk. Wat bedoel ik daarmee? Simpel: het profileren van de glastuinbouw naar buiten. Wat doen wij als sector en wat betekent dat? De glastuinbouw draagt met zijn gezonde producten bij aan de gezondheid en het welzijn van de samenleving.'