Melkveehouder Van den Berg: 'Stikstofcrisis oplossen met innovaties'

De Zuid-Hollandse veehouder van Farm Nescio is heel stellig: over tien jaar heeft 90 procent van de boeren in of nabij een Natura 2000-gebied een Lely Sphere. Van den Berg werkt sinds juni 2020 met dit circulaire mestsysteem, dat mest en urine scheidt en de ammoniak opvangt met een N-Capture en omzet in vloeibare kunstmest.

Daarnaast reduceert het systeem de stikstofemissie met ruim 70 procent ten opzichte van een stal met een traditionele roostervloer, stelt de Zuid-Hollander. 'Het is een geborgd systeem, dat officieel Regeling ammoniak en veehouderij-erkend is. We kunnen op de computer precies zien hoeveel stikstof wordt afgevangen.'

Van den Berg snapt dat er maatregelen moeten worden genomen om de stikstofproblematiek in Nederland aan te pakken. Maar met het uitkopen van boeren in of bij Natura 2000-gebieden bereik je niet het juiste effect, stelt hij.

'Boeren uitkopen is een langdurig traject. Met innovaties als de Lely Sphere heb je sneller resultaat', vervolgt de veehouder. 'Als de overheid wil dat in bepaalde gebieden minder emissie is, moet zij boeren met subsidies en fiscale voordelen stimuleren innovaties door te voeren. Boeren investeren daar niet in als er geen voordeel tegenover staat.'

Hoewel Farm Nescio niet in de buurt van een stikstofgevoelig gebied ligt, hebben Ad en Corné van den Berg bewust voor de Lely Sphere gekozen. 'Wij geloven in frisse lucht. Een beter klimaat in de stal heeft een positieve uitwerking op de koeien, boer en boerin', zegt de Zuid-Hollander.

Gezondere mest

Omdat het systeem mest en urine scheidt, ontstaat er een gezondere mest die beter is voor het bodemleven. 'Voorheen hadden we schuim in de kelder, door verkeerde rottingsbacteriën. En we hebben met dit systeem veel minder veldemissie. De commissie-Remkes wil van drijfmest af, maar ik denk dat mest scheiden voor een gezondere mest al een hoop stikstofreductie gaat opleveren', aldus van den Berg.

De melkveehouder vertelt dat de Nederlandse regelgeving achterloopt wat betreft de drie mineralenstromen (feces, urine en ammoniak) van het mestsysteem. 'We gebruiken de urine en vloeibare kunstmest al wel, maar we kunnen die nog niet in de Kringloopwijzer aanvinken. We hopen dat Den Haag hierin met ons gaat meedenken en het beleid op deze innovatie aanpast, zodat wij kunnen handelen naar de letter van de wet.'

De urine wordt met de sleepslang over het land uitgereden (tweede en derde snede), de vloeibare kunstmest wordt met de veldspuit aangewend.

De Lely Sphere kost in totaal al snel 140.000 euro. Daar komen nog de kosten van stroom- en watergebruik overheen. Een enorme investering, die niet elke boer zomaar wil of kan ophoesten. Het systeem is nu nog moeilijk voor te rekenen, geeft Van den Berg toe. 'De investering kan nu nog niet voor iedereen uit, behalve als je wordt verplaatst of in een emissiearme vloer wilt investeren.'

Subsidie nodig

Als boeren de Sphere op grote schaal willen gebruiken, moet de overheid subsidie beschikbaar stellen, vindt Van den Berg. 'Ook moet de regelgeving worden aangepast.' Hij heeft zelf geen subsidie voor het systeem ontvangen. Wel heeft hij gebruikgemaakt van de regeling voor Milieu-Investeringsaftrek.

Zoals gezegd vindt door het systeem 70 procent vermindering van ammoniakuitstoot plaats. Dat is heel veel, aldus de melkveehouder. 'Als Den Haag werkelijk vindt dat stikstof een groot probleem is én woningbouw snel wil vlot trekken, moet flink worden ingezet op dit soort innovaties.'

Van den Berg denkt dat de overheid en agrarische sector samen uit de stikstofproblematiek kunnen komen, als goed wordt samengewerkt aan innovaties en daar financiële regelingen tegenover staan. 'Je kunt het niet alleen op het bordje van de boer leggen. Bovendien kun je met innovaties voorkomen dat boeren grootschalig worden uitgekocht.'

De veehouder vindt sowieso dat iedere boer die stopt er een te veel is. 'Ik geloof niet in aparte gebieden voor landbouw en natuur. Wel in de combinatie ervan. Terreinbeherende organisaties kopen natuur aan, maar vergeten die te onderhouden. Niemand kan natuur beter beheren dan de boer.'

Daarnaast moet Nederland volgens Van den Berg trots zijn op de voedselproducten. 'Het wordt hier heel normaal gevonden dat we elke dag voedsel op ons bord hebben. Wij streven naar een transparant bedrijf dat midden in de maatschappij staat. Duurzaam, milieubewust, modern en rendabel. Er moet wel geld binnenkomen, ook dat is duurzaam. Want als geld wordt verdiend, kan worden geïnvesteerd.'