Onzekere markt maakt liquiditeitsbegroting belangrijk

Sinds de zomer van vorig jaar is de zuivelmarkt flink aangetrokken. De melkprijzen liggen bij FrieslandCampina in de eerste drie maanden van 2022 op 45,50 euro per 100 kilo melk. Dat is zo'n 11 euro meer dan in de eerste drie maanden van vorig jaar. En inmiddels is de prijs verder gestegen naar 48,50 euro per 100 kilo melk.

Dat is een goede ontwikkeling, maar de vraag is of deze melkprijsstijging ook de gestegen kosten vergoed. In 2021 zijn de voerkosten al met 1,37 euro per 100 kilo melk gestegen ten opzichte van 2020. En in het eerste kwartaal van 2022 zet die stijging door. Hoeveel het is kan De Bie op dit moment nog niet zeggen, omdat er nog te weinig cijfers van melkveehouders over het eerste kwartaal beschikbaar zijn.

Ook bijvoorbeeld de veekosten, kosten van brandstof en de loonwerkkosten zijn vorig jaar al gestegen met in totaal 0,49 euro per 100 kilo melk. Dit jaar zal die stijging van de toegerekende kosten door de sterk stijgende kosten voor kunstmest en brandstof naar verwachting nog hoger uitvallen.

Nog meer melkveehouders boven kritieke melkprijs

Door de gestegen toegerekende kosten is het aandeel melkveehouders dat in 2021 boven een kritieke melkprijs van 36 euro per 100 kilo melk uitkomt gestegen van 60 naar 65 procent. Dit zal naar verwachting in 2022 verder doorstijgen.

Voor de individuele melkveehouder is het volgens De Bie van belang om de eigen kritieke melkprijs te kennen en die af te zetten tegenover de werkelijke melkprijs. Melkveehouders die een kwartaal BAS-rapport van Alfa ontvangen krijgen na ieder kwartaal inzicht in hun kritieke melkprijs en de ontvangen melkprijs. Daarmee hebben ze direct de liquiditeitsmarge in beeld.

Ieder voorjaar is het volgens hem daarnaast verstandig om een liquiditeitsprognose te maken. 'In het voorjaar en zomer hebben de melkveehouders immers bovenop hun normale kosten, extra kosten voor kunstmest, land- en oogstwerkzaamheden, aankoop van ruwvoer terwijl de inkomsten lager liggen omdat de melkprijzen in de zomer doorgaans lager liggen dan in de winter.'

10 euro per 100 kilo melk ruimte

In het voorjaar moet er op de rekening courant voldoende ruimte zijn om de extra kosten op te vangen. De Bie rekent met zo'n 10 euro per 100 kilo melk. 'Voor een bedrijf met 1 miljoen kilo melk is dat dus 100.000 euro. Waarbij je uit moet gaan van een 'normale' hoogte van de openstaande rekeningen. Anders moet je daar aanvullend rekening mee houden.'

Dit jaar is een liquiditeitsprognose meer dan wenselijk. Het is momenteel niet te voorspellen wat de voerkosten en kosten voor kunstmest en bewerking gaan doen. De kans dat ze stijgen is aanwezig, maar of de melkprijs in voldoende mate meestijgt is de vraag.

De Bie: 'Als je een liquiditeitsbegroting hebt gemaakt weet je in ieder geval hoe je er voorstaat. Als de kosten dan harder stijgen dan waar je in de begroting rekening mee hebt gehouden, weet je tijdig dat je het niet gaat redden. Dan kun je op tijd naar de bank om een hoger rekening courant krediet aan te vragen. Als je dat nodig hebt zal een bank overigens wel vragen om een rentabiliteitsbegroting. De bank wil best een kortstondige krapte oplossen, als een bedrijf maar een goed toekomstperspectief heeft.'