Politiek denkt mee over seizoenswerk

Achtergrond Politiek René Bouwmeester 12 maa 2022 om 15:30uur

Regelingen om seizoenswerkers 'in te vliegen' en garanties op het gebied van huisvesting kunnen helpen om de land- en tuinbouw van voldoende arbeidskrachten te voorzien. Dat kwam deze week naar voren tijdens een webinar waarbij LTO Nederland in gesprek ging met politici.

LTO luidde begin februari de noodklok over de krapte op de arbeidsmarkt. Uit een eigen onderzoek bleek dat 84 procent van de ondernemers komend seizoen tekorten aan teelt- en oogstmedewerkers verwacht. Het merendeel van het personeel is nodig voor een periode van vier tot twaalf weken met een piek in augustus en september. LTO riep op om de inzet van werknemers van buiten de Europese Unie praktisch mogelijk te maken.

• Lees ook: LTO: personeelstekort brengt oogstseizoen in gevaar

Naar aanleiding van de inzet van ondernemers en de inbreng van LTO stelden de fracties van de SGP, D66 en BoerBurgerBeweging vragen over de aanpak van de arbeidsmarktkrapte. De Tweede Kamer vraagt onder meer om de arbeidsmarkttoets beter inzetbaar te maken. Deze toets wordt gebruikt in de beoordeling of iemand van buiten de Europese Unie een werkvergunning kan krijgen.

Knelpunten

LTO sprak deze week tijdens een webinar met Tweede Kamerleden Anne-Marijke Podt (D66) en Chris Stoffer (SGP) over de arbeidsmarkt. Daarbij kwam een aantal knelpunten aan de orde. Zo had Eric Douma, LTO-portefeuillehouder Ondernemerschap & Onderwijs, het over de noodzaak om medewerkers te vinden voor het oogstwerk.

Voor een paar weken peren plukken of asperges steken zijn mensen nodig die er direct staan

Peter Baltus, projectleider bij LTO Noord

Podt stelde een andere kijk op asielzoekers voor. 'Veel mensen komen naar Nederland onder de vlag van een asielaanvraag, terwijl ze hier eigenlijk willen werken. Ik denk dat we die mogelijkheid moeten bieden.'

Asielprocedure

Stoffer vindt ook dat er moet worden gekeken naar mensen die in een asielprocedure zitten. 'Als ze hier toch zijn, geef hun dan de mogelijkheid om te werken, ook al hebben ze de kans dat ze misschien terug moeten. Laten we voor de acute problemen mensen invliegen die willen werken.'
Stoffer en Podt wezen beiden ook op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze pleiten ervoor hen 'werkfit' te maken.

Peter Baltus, projectleider bij LTO Noord, denkt dat deze groep een andere benadering vraagt. 'Er zijn zeker ondernemers die met deze mensen aan de slag willen, maar dan wil je hun jaarrond werk bieden. Voor een paar weken peren plukken of asperges steken zijn mensen nodig die er direct staan en een paar weken willen knallen om met een mooi bedrag op zak weer naar huis te gaan.'

Verschil tussen netto- en brutoloon

Een ander punt dat Douma noemde, is het grote verschil tussen het netto- en brutoloon in Nederland. Bij een gelijk uurloon houden seizoenskrachten in België en Duitsland meer over dan in Nederland. De afdracht voor de loonkosten drukt zwaar op het nettoloon.

Migranten kiezen hierdoor minder snel voor werk in Nederland, tenzij het loon wordt verhoogd. Douma constateert dat dit de concurrentiepositie van Nederland niet ten goede komt.

Podt denkt dat het voor de Belastingdienst moeilijk is om maatwerk te bieden voor seizoenswerk. Wel gaf ze aan dat het kabinet kijkt naar alternatieven om dit probleem te tackelen. Binnenkort moet hier meer duidelijkheid over komen.

Huisvesting

Ook op het vlak van huisvesting van seizoenspersoneel is er nog een wereld te winnen. De sector knokt tegen misstanden die een kleine groep veroorzaakt, stelt Douma.

Podt raadt ondernemers aan om de verantwoordelijkheid ruim te zien. 'Wat gebeurt er als een werknemer niet meer voor je werkt? Gemeenten willen deze mensen niet als daklozen op straat zien. Als je als ondernemer daar verantwoordelijkheid voor neemt, denk ik dat het voor gemeenten makkelijker wordt om je te accommoderen.'

Mogen Oekraïners werken in Nederland?

Gevluchte Oekraïners mogen straks werken in Nederland. Maar vanaf wanneer, hoeveel en onder welke voorwaarden is niet duidelijk. Nederland en andere landen in de Europese Unie werken aan een regeling speciaal voor Oekraïners, meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Daarin zou staan dat zij tot drie jaar in de Europese Unie mogen verblijven zonder asiel aan te vragen. Nu is het nog zo dat Oekraïners alleen in Nederland mogen werken als daarvoor een werkvergunning is verleend aan de werkgever. Hieraan zijn strikte voorwaarden verbonden. Oekraïners kunnen wel in bijvoorbeeld Polen aan de slag voor een uitzendbureau om vervolgens voor dat bureau in Nederland aan de slag te gaan.