Oorlog verstoort afzet Nederlandse peer

Tientallen miljoenen kilo's fruit worden elk jaar vanuit de EU geëxporteerd naar Belarus en Oekraïne en daar vandaan vaak doorgevoerd naar Rusland. Van dit volume zijn enkele miljoenen kilo's peren afkomstig van Nederlandse fruittelers, meldt Marc-André de la Porte, fruitteler in het Gelderse Dreumel en bestuurder bij de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO).

De la Porte luidde de noodklok in een Nieuwe Oogst-video, omdat de export sinds enkele weken stilligt. 'Wij hebben nu fruit in onze koelcellen waarvoor we een andere bestemming moeten vinden. Dat is lastig omdat andere landen hetzelfde probleem hebben.'

In de fruitteelt vinden nu niet veel transacties plaats, constateert Emanuel Sluis van het online handelsplatform Service2Fruit. De marktsituatie ervaart de bemiddelaar als onrustig, dat heeft volgens hem vooral te maken met de grote onzekerheid. 'Iedereen stelt zich in op een nieuwe situatie. Marktpartijen zijn op zoek naar nieuwe afnemers en moeten wennen aan een andere prijszetting.'

Vooral klasse II-peren getroffen

Sluis legt uit dat de export naar Belarus en Oekraïne vooral belangrijk is voor de afzet van klasse II Conference. 'Deze handel loopt normaal door tot begin april. Daarna wordt de vraag vanuit Oost-Europa ingevuld met importfruit vanaf het Zuidelijk Halfrond.'

Het wegvallen van de vraag door de oorlogssituatie heeft voorlopig het meeste effect op de prijsvorming van de klasse II-peren. 'Deze zijn inmiddels met zo'n 25 procent gedaald', meldt Sluis. 'Voor de retail in West-Europa hebben de prijzen voor Conference langer stand gehouden, maar die staan nu ook onder druk.'

Overigens verstoort de oorlog in Oekraïne een veelbelovend afzetseizoen voor peren. De uitgangssituatie was gunstig en dat zorgde voor prijzen duidelijk boven de kostprijs. Sluis: 'Vergeleken met andere Europese landen vielen de perenopbrengsten in Nederland en België niet tegen. Het beperkte aanbod resulteerde in houtprijzen van gemiddeld 60 cent per kilo.'

De prijsontwikkeling verliep na de oogst voortvarend volgens de bemiddelaar. Rond de jaarwisseling werden via Service2Fruit partijen Conference verkocht voor 70 tot 75 cent per kilo en dat steeg een maand later door tot 80 cent of meer.

Importstop al in aanloop conflict

Zo'n twee weken voordat Rusland Oekraïne binnenviel, werden de exporteurs al geconfronteerd met dichte grensovergangen bij Belarus, vertelt Sluis. Honderden vrachtwagens met fruit kwamen daardoor eerst vast te staan en moesten later omkeren. 'Het betekende dat er onverwacht voor enkele miljoenen kilo's een andere oplossing gezocht moest worden.'

Voor het vervolg van dit seizoen is het van belang dat er een nieuwe balans komt op de perenmarkt, stelt Sluis. Hij voegt daar aan toe dat er nog steeds geen sprake is van grote voorraden in Europa. 'Het is echter wel noodzakelijk om de klasse II-peren op tijd kwijt te raken. Onder meer Italië biedt daarvoor mogelijkheden, maar de verkoopprijs is wel lager.'

Latere afzet

Voor de kwalitatief betere partijen komt de focus voorlopig te liggen op de afzet wat later in het seizoen, verwacht Sluis. 'In de handel gaat iedereen nu zijn positie bepalen en moeten aanbieders dus wennen aan een ander prijsniveau. Dat kost tijd.'

Welke gevolgen de oorlog heeft voor Nederlandse perentelers, vindt Sluis lastig te zeggen. Hij wijst erop dat de gemiddelde prijs voor Conference nog steeds hoger is dan die van voorgaande jaren en dat bij voldoende productie de teeltkosten veelal wel worden terugverdiend.

De la Porte vindt dat de Nederlandse telers hard worden geraakt door de oorlogssituatie in Oekraïne. Hij vergelijkt het met de sancties die werden ingesteld na de bezetting van De Krim door Rusland in 2014. 'Toen kwam Brussel met een regeling voor onder meer fruittelers om gederfde inkomsten te compenseren. Ik vind dat de Nederlandse overheid zich ervoor moet inzetten dat er weer een dergelijke regeling komt', vindt de NFO-bestuurder.