Tineke de Vries: 'Hele agrosector moet meer in Brussel aan tafel zitten'

Tineke de Vries denkt als nieuwe voorzitter van de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroenteteelt dat de sector in Nederland een heel goed perspectief heeft. Alleen de weg naar de toekomst vormt volgens haar een flinke uitdaging.

Onze sector zal volop aan de bak moeten in de gebiedsgerichte aanpak

Tineke de Vries, voorzitter LTO Akkerbouw en Vollegrondsgroente

De Vries studeerde Plantenteelt en Economie op de HAS in Leeuwarden en startte haar werkzame leven bij CCLB accountants als bedrijfseconomisch onderzoeker. Later veranderde die naam in AVM en groeide ze door tot beleidsmedewerker. Dat bedrijf verliet ze na acht jaar. Ze begon bij IT Accent als functioneel ontwerper voor agrarische systemen, waar ze werkte tot 2001.

Vanaf eind jaren negentig runt de nieuwe vakgroepvoorzitter samen met haar man Gosse Jensma in het Friese Hallum een akkerbouwbedrijf van 115 hectare. In het bouwplan zitten 56 hectare pootgoed en 16 hectare suikerbieten en verder granen en graszaad. Per 1 juli 2022 doen ook beide kinderen hun intrede in de maatschap.

De Vries zat verder acht jaar in de telerscommissie van HZPC en een tijdje in de graanpoolcommissie van Agrifirm. Verder is ze al twintig jaar actief als LTO-bestuurder van de provincie Friesland en regio Noord.

Was vakgroepvoorzitter een functie die u altijd al in het vizier had?

'Ja, maar ik zag ook dat het goed werd ingevuld. Deze winter maakte Jaap van Wenum bekend te stoppen en kwam de functie vrij. Als akkerbouwer in hart en nieren begon het te kriebelen, dus stuurde ik toch maar een brief. Een lastige keuze, want ik ben pas een jaar portefeuillehouder Bodem & Water. Ik vond dat een leuke uitdaging en was nog lang niet klaar. Gelukkig zijn we bij LTO in staat goede mensen aan te trekken.'

Wat zijn speerpunten in de belangenbehartiging voor de gewassectoren?

'De manier waarop we de transitie naar vergroening van het systeem met minder chemie, kunstmest en emissies vorm kunnen geven. En dat telers tegelijkertijd een goede boterham kunnen verdienen. Dat is wel een zorgpunt. Zeker voor de kleinere teelten neemt het middelenpakket snel af. Dat de vergroening doorgaat staat wel vast, maar de manier waarop wordt heel bepalend.'

Hoe kan LTO zich daar sterk voor maken?

'Door meer de regie te nemen en dus zoveel mogelijk met eigen plannen te komen. De vakgroep heeft dat al eerder gedaan door mee te doen aan het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie gewasbescherming 2030, waarin de overheid en verschillende partijen samenwerken om te komen tot gezonde planten in een gezonde omgeving.

'Daarnaast moeten we overheden steeds aan hun afspraken houden. Het is makkelijk te roepen wat we niet willen, maar we moeten vooral laten zien waar we ons sterk voor gaan maken. Hierin moeten we goed samenwerken met de ketenpartijen.'

Waar zit de zorg voor de gewassectoren in het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn?

'Onze sector zal volop aan de bak moeten met de gebiedsgerichte aanpak. Dat is het nieuwe toverwoord in Nederland. Het wordt cruciaal hoe gebiedsanalyses eruit zien, welke emissies worden gemeten en wat bronnen zijn van te veel stikstof en fosfaat. Klakkeloos aannemen dat alle overschrijdingen uit de landbouw komen, kan niet.

'Tegelijkertijd biedt het perspectief. Als een gebiedsgerichte aanpak goed wordt opgepakt, kun je precies zien waar iets vandaan komt en welke maatregelen echt gaan helpen.'

Hoe ziet u de samenwerking met de veehouderij binnen LTO en in de kringlooplandbouw?

'Binnen LTO moet je elkaars belang zien en elkaar versterken. Grote plus van LTO is dat we meer sectoren verenigen. Natuurlijk botst dat weleens en zijn er soms tegengestelde belangen, maar er zijn ook veel zaken waarin we elkaar kunnen helpen.

'In de kringlooplandbouw zijn er nutriëntenstromen uit de akkerbouw die de veehouderij kan gebruiken en andersom. Door de ontwikkelingen rondom de hoge gas- en energieprijzen neemt de belangstelling voor kunstmestvervangers uit dierlijke mest toe. De samenwerking tussen de sectoren is ook een aandachtspunt in het zevende actieprogramma.'

Wordt in politiek Den Haag en Brussel genoeg geluisterd naar de gewassectoren?

'Ik heb het idee dat het ministerie van LNV meer openstaat voor overleg en uitwisseling van zaken sinds de lancering van het zevende actieprogramma in september 2021. Hopelijk waait er met de nieuwe landbouwministers ook een andere wind.

'Maar als we meer invloed willen uitoefenen, moeten we als agrarisch Nederland meer in Brussel zitten. Dat doen we met LTO al wel, maar de komende jaren moet dat nog meer. Zo is onlangs de EU-bodemstrategie gelanceerd. Dat moet worden vertaald in een richtlijn of verordening. Dat traject begint nu, dus we moeten daar bovenop zitten.'

Hoe kijkt u aan tegen het perspectief van de gewassectoren in Nederland?

'De sector heeft een heel goed perspectief. Alleen de weg naar de toekomst, daar moeten we zonder al te veel kleerscheuren doorheen zien te komen. Dan heb ik het niet alleen over de transitie in chemie en groene middelen, maar ook over ruimtelijke ordening, vergunningenbeleid en de claim op grond. Als die claim hoog blijft, blijft de grondprijs ook hoog. Dat werkt kostprijsverhogend.

'Iedereen heeft het over extensiveren, maar ik zie het zo niet gebeuren. Op dit moment werkt het alleen maar schaalvergroting in de hand. Wil dat anders worden, dan moeten er grote slagen worden gemaakt.'