'Oekraïne laat Europa nadenken over voedsel'

De voedselproblemen zullen zich het eerst voordoen bij de landen die sterk afhankelijk zijn van import uit Oekraïne en Rusland. Dat zijn landen in Afrika, het Midden-Oosten en Azië.

Vooral Egypte en Turkije kopen het leeuwendeel van hun tarwe in deze twee landen. Het verleden heeft geleerd dat extreme prijsstijgingen van voedsel tot onlusten en politieke onstabiliteit kunnen leiden. De Arabische Lente startte in 2010 in Tunesië mede door een toegenomen broodprijs.

In Europa zal dat niet zo'n vaart lopen. Ten eerste omdat Europa minder afhankelijk is van deze productie en ten tweede omdat de gemiddelde Europeaan een veel lager percentage van zijn inkomen uitgeeft aan voedsel dan een gemiddelde Afrikaan of Aziaat. Daardoor zijn Europeanen minder kwetsbaar voor prijsstijgingen. Een voedselprijsstijging van 20 procent komt harder aan als je al de helft van je inkomen uitgeeft aan eten, dan wanneer je 10 procent aan voedsel besteedt.

In de lidstaten van de Europese Unie leidt het conflict buiten de unie tot een andere discussie, die over de toekomst van de landbouw. We kunnen ons hier opmaken voor een strijd tussen de twee kampen.

In de ene hoek staat de 'groene lobby' die wil werken aan de Green Deal en vol wil inzetten op vergroening met lagere landbouwproductie tot gevolg. Aan de andere kant staan de partijen die juist wijzen op de positie van Europa voor de voedselvoorziening binnen en buiten de unie.

Nu de politieke stabiliteit elders in de wereld verbonden blijkt met het Europese landbouwvraagstuk, komt deze discussie op scherp te staan. De vraag dient zich aan of Europa als economische voorhoedespeler ook een voedselverantwoordelijkheid heeft in de wereld.