Vlaams stikstofakkoord voelt als 'mokerslag'

De Vlaamse regering heeft in een jaar tijd een plan opgesteld om de stikstofemissie uit de veehouderij (in totaal 11.500 bedrijven) terug te dringen. In het plan staat dat de 40 veehouderijen met de grootste stikstofemissie worden opgekocht. Met nog eens 18 bedrijven is de regering al in gesprek over opkoop. Bijna 120 andere grote veehouderijen kunnen van een vrijwillige uitkoopregeling gebruikmaken.

Voor het stikstofplan is tot 2030 in totaal ongeveer 3,6 miljard euro gereserveerd. Het grootste gedeelte wordt ingezet voor compensatie voor boeren, ruim 1 miljard euro gaat naar natuurherstel. De vernieuwing van vergunningen van bestaande bedrijven staat niet ter discussie, maar de ruimte voor nieuwe ontwikkelingen is nihil.

Varkens- en pluimveebedrijven die nog niet werken met stallen met luchtwassers om de ammoniakuitstoot te beperken, moeten op stalniveau tegen 2030 de stikstofuitstoot verminderen met 60 procent. In de plannen is voor kleinere en biolandbouwbedrijven een correctiemechanisme voorzien om te voorkomen dat zij hard worden getroffen. De regering biedt daarnaast ook extra steun aan jonge boeren als ze willen investeren in nieuwe technologie.

De land- en tuinbouworganisaties zijn over de grote lijn weinig positief over de plannen. Zo stelt de Groene Kring, de organisatie voor jonge boeren, dat de normen zo scherp zijn gesteld, dat er in de praktijk geen vergunningen zullen worden verstrekt.

De organisatie zegt dat het ontwikkelen, vernieuwen en toekomstbestendig maken van bedrijven met het huidige voorstel onmogelijk zal worden in de komende jaren. De Groene Kring spreekt van een doodsvonnis en een verloren generatie jonge boeren.

Regering onbetrouwbaar

De organisatie Boerenbond noemt het stikstofakkoord in een verklaring een 'ware mokerslag voor onze familiebedrijven en hun gezinnen'. De bond vindt ook dat de regering zich onbetrouwbaar toont. Met het vervroegd sluiten van de piekbelasters en het versneld terugdraaien van de ontheffing van nulbemesting in groene bestemmingen in beschermd natuurgebied, komt de regering terug op gemaakte afspraken, vindt Boerenbond.

Het Algemeen Boeren Syndicaat (ABS) spreekt van een bittere pil. ABS verwacht dat het akkoord de agrosector in Vlaanderen ingrijpend verandert. Ook zij zien dat de overheid strenge regels oplegt waardoor zware investeringen nodig zijn. Hoewel er een fors budget wordt uitgetrokken, is het volgens hen moeilijk in te schatten of dit voldoende is en hoe kostendekkend het is voor de landbouwers.

ABS stelt dat de boeren altijd in een wetgevend kader hebben gewerkt, opgesteld door de overheid. 'In 2021 bleek dat het kader fout was en daar betalen wij vandaag een zeer zware prijs voor.'