Dierenarts Everts: 'Goed voeren voor rijke biest van jonge ooi'

Nieuws Schapen Mariska Bloemberg-van der Hulst 15 feb 2022 om 16:10uur

Wie drachtige ooien goed op de norm voert, creëert biest met de meeste antilichamen, zegt dierenarts Reinard Everts van de Schapendokter. Ook als het om jonge ooien gaat.

Dierenarts+Everts%3A+%27Goed+voeren+voor+rijke+biest+van+jonge+ooi%27

Vaak wordt geroepen dat jonge dieren een mindere kwaliteit biest hebben dan oudere, schrijft Reinard Everts in zijn blog. 'Maar in recent onderzoek wordt dat niet bevestigd.'

Jonge ooien die goed worden gevoerd zijn zeker in staat een hoge kwaliteit biest te produceren. Voeren schapenhouders hun dieren op de norm, dan bevat de biest beduidend meer antilichamen (ook wel immuunoglobulinen genoemd) vergeleken met dieren die te weinig worden gevoerd. Overvoeren aan het einde van de dracht is volgens Everts ongewenst, dit verlaagt de biestkwaliteit.

Brix-waarde

De biestkwaliteit kan de schapenhouder meten met een Brix-meter, een refractometer speciaal voor biest. De Brix-waarde is sterk gecorreleerd aan de hoeveelheid antilichamen en eiwitconcentratie in de biest.

Voor vleestypische schapenrassen wordt een minimale Brix-waarde van 26,5 procent aangehouden. Bij melktypische rassen mag dit rond de 22 procent liggen.

Een lam wordt geboren zonder antistoffen en het eigen immuunsysteem werkt onvoldoende om infecties effectief te bestrijden. De biest van de ooi bevat daarentegen veel antilichamen en is van levensbelang voor het jonge lam.

Darmwand nog beetje open

De eerste 24 tot 48 uur na de geboorte staat de darmwand van een lam nog een beetje open. Zo kunnen antilichamen vanuit de biest worden opgenomen in het bloed van het lam. Hoe meer biest een lam opneemt, des te meer antilichamen er in het bloed van het lam terechtkomen. Maar nog belangrijker dan de hoeveelheid biest is misschien wel de kwaliteit van de biest, zegt Everts.

Via vaccinatie van de moeder kunnen specifieke antilichamen in extra hoge concentraties in de biest terechtkomen. Dit is bijvoorbeeld effectief om de hoeveelheid antilichamen tegen clostridiumsoorten, die bijvoorbeeld de ziekte 'het bloed' veroorzaken, te verhogen.

Antilichamen tegen bijvoorbeeld pasteurella, een bacterie die longontsteking kan veroorzaken, komen overigens vrijwel niet in de biest. Het is daarom zinvol om kritisch te kijken naar het vaccinatieschema tijdens de dracht.

Hoe werkt een Brix-meter?

Laat een druppel biest op het glazen plaatje vallen – melk eerst een paar stralen weg voordat je eventueel direct vanuit de speen wat biest opbrengt – en houd de refractometer voor het oog. Kijk in de richting van het licht. Er wordt een streep zichtbaar, deze geeft de Brix-waarde aan. Hoe hoger de waarde, des te beter de kwaliteit van de biest. Noteer deze waarden zodat je voor jezelf een overzicht krijgt van de biestkwaliteit. Zijn de Brix-waarden consequent lager dan gewenst? Dan is dat aanleiding om kritisch te kijken naar het rantsoen aan het einde van de dracht.