'Boeren voor de vrije markt wordt nog lastiger'

Kortgeleden heeft een aantal bedrijven in de aardappelsector nieuwe doelstellingen tot 2030 vastgesteld. De strategieën gaan gepaard met eigen labels. Het gevolg is een stevigere relatie tussen verwerker en individuele teler. Immers, de industrie moet kunnen aantonen dat de geleverde eindproducten ook de beloofde lagere milieu-impact hebben. Dat kan vrijwel alleen worden geborgd met vaste telers die kunnen en willen werken volgens de vastgestelde duurzaamheidsdoelen. Dit betekent dat individuele telers werken volgens de opgelegde richtlijnen voor bemesting, gewasbescherming en teeltwijze. De data die daarmee zijn gemoeid, worden vastgelegd en gecheckt.

De industrie komt daarmee meer aan het stuur te zitten op de teeltbedrijven. De vraag is hoe erg dit is. In de hele agrarische sector is deze ontwikkeling immers te zien. Pluimvee- en kalverhouders weten bijna niet beter. De winst valt of staat met het verdienmodel van de boeren en tuinders die produceren voor een label. Fruittelers bijvoorbeeld die telen binnen een concept, weten beduidend meer rendement te behalen. Simpelweg omdat vraag en aanbod veel beter op elkaar zijn afgestemd.

Als de opbrengstprijzen ook daadwerkelijk opwegen tegen de extra kosten, dan kan een boer of tuinder voordeel hebben. Maar het gevaar zit in een mogelijke wildgroei aan labels en eenzijdig opgelegde eisen waardoor een akkerbouwer of veehouder ondersneeuwt.

Al met al lijken de voordelen van het produceren binnen een label groter dan de nadelen, mits het past binnen uw bedrijf en ondernemersgeest. Maar het verdienmodel van die boer en tuinder die 'vrij' willen blijven, komt meer onder druk te staan.