Planten worden sterker door actief bodemleven

'Ik wil de plant zo sterk maken dat deze niet ziek kan worden', stelt vasteplantenkweker Pieter Lucassen uit het Limburgse Afferden. In een cursus leerde hij dat je weerbare planten kunt telen door het beter in balans brengen van waardevolle stoffen in de bodem. 'Als je dat goed doet, kunnen er geen schimmels in de planten groeien, zei een Australische wetenschapper. Daardoor werd ik getriggerd.' Lucassen teelt samen met zijn broer Marcel uitgangsmateriaal voor vaste planten.

Toen het bedrijf begon met maatregelen, kende het problemen met botrytis in pioenrozen. Na een tijdje was de bodembalans op orde. Lucassen nam bladmonsters om te kijken of de plant dezelfde balans had als in de grond. Dat was niet het geval. Het bleek dat het bodemleven niet actief was. De Limburger diende een mengsel met mycorrhiza's toe om dat te verbeteren.

Steenmeel

'Twee maanden later gaven de bladmonsters betere gehaltes weer richting de bodembalans. Aan de wortelstokken die we uitleverden, zat geen schimmel meer', licht Lucassen toe. Verder dient hij steenmeel toe, onder andere om meer zuurstof in de bodem te brengen. Steenmeel bezit allerlei stoffen, vooral silicium. 'Dit zorgt voor stevige planten en vermindert gevoeligheid voor stress door droogte en zout.'

Steenmeel is onderdeel van de basisbemesting. De dosering daalde van 2,5 ton naar 0,5 ton per hectare, omdat de percelen steeds beter worden. Op basis van grondmonsters en chroma's maakt de vasteplantenkweker compostmengsels waar hij de juiste elementen aan toevoegt om de bodembalans te herstellen. 'Afhankelijk van de analyse bemesten we specifiek per perceel', zegt hij.

Grondmonsters

Adviseur Martijn van Vijfeijken van Vitaland Advies ondersteunt het bedrijf met de grondmonsters. Die steekt hij jaarlijks van ieder perceel. Daarna brengt Vitaland Advies ze in kaart met een bodembalansanalyse en chroma's. Vervolgens maakt Van Vijfeijken een plan om de mineralen te balanceren en bepaalt hij door middel van de chroma's welke strategie het beste bij de bodem past.

Een chroma komt tot stand door grond op te lossen in natronloog. De oplossing wordt op filterpapier gebracht waarna diverse bodemprocessen- en eigenschappen zichtbaar worden. 'Je maakt de kwaliteit van organische stof inzichtelijk en je kunt bepalen welke meststoffen het meest geschikt zijn voor bodem en gewas', zegt Van Vijfeijken.

Zuurstofniveau

'Als het centrum van de chroma voldoende groot is en een lichte kleur laat zien, is het zuurstofniveau goed', vervolgt de adviseur. 'De radiaallijnen geven de biologische activiteiten weer.' Lucassen: 'Grote verschillen kan ik herleiden naar de chroma's. Het is een belangrijke graadmeter geworden. We hechten meer waarde aan een goed chroma dan aan een hoog organischestofgehalte.'

Van Vijfeijken vindt dat te vaak wordt gekeken naar de hoogte van het organischestofgehalte, maar te weinig naar de kwaliteit. Volgens hem bepaalt juist de kwaliteit of het kan bijdragen aan een gezonde en weerbare bodem. 'Een bodem met een goede humuskwaliteit kan beter vocht vasthouden.'

Betere mineralenbalans

Lucassen is veertien jaar intensief bezig met de bodem en constateert dat het technisch resultaat vooruitgaat nu de mineralenbalans beter is. 'Voordat kunstmest zijn intrede deed, waren boeren veel meer met de bodem bezig. Na de Tweede Wereldoorlog zei toenmalig landbouwminister Sicco Mansholt: 'Wat er ook gebeurt, er moet voor iedereen genoeg en betaalbaar voedsel zijn.' Eind jaren tachtig kregen we te maken met bemestingsnormen. Een vertegenwoordiger wees me op de bodembalans.'

Volgens Van Vijfeijken is door kunstmest de organische stof afgebroken. 'Eerst kwamen bij deze afbraak alle elementen nog vrij, dus had kunstmest een breed effect. Uiteindelijk is de organische stof steeds verder uitgeloogd, waardoor het effect van kunstmest minder is.'

Plantversterkers

Lucassen gebruikt nauwelijks nog chemie. 'We gebruiken plantversterkers om schade te voorkomen. Zo kan ik met liquid humus de spons in de bodem verbeteren en zorgen voor een verminderde uitspoeling van elementen.'

Het Limburgse bedrijf verkoopt zijn producten aan snijbloementelers en potplantenkwekers. Ook verhandelt Lucassen met droogverkoop de wortelstokken via postorders. 'Daarvoor moeten we planten hebben die alle inhoudstoffen bezitten, zodat deze bij de consument snel groeien. Potplantenkwekers vinden minder plantuitval en vlotte groei belangrijker dan duurder uitgangsmateriaal. Voor hen voldoende aanleiding om planten bij ons te kopen. Op termijn wil het bedrijf meer specialiseren in duurdere en exclusieve soorten. We behalen met pioenen veel meer omzet dan met astilbes', zegt Lucassen.