SMK verscherpt eisen voor On The Way to PlanetProof Melk

Na de introductie in 2019 was het volgens SMK tijd voor een update en aanvullende eisen op het gebied van kringloop, natuur en landschap, klimaat en dierenwelzijn en diergezondheid.

Aan die nieuwe eisen, waarbij voor een deel een overgangstermijn geldt, is een ontwikkel- en herzieningsproces voorafgegaan, zegt Docters van Leeuwen. 'We maken gebruik van onderzoekers en experts om voorstellen voor te bereiden. Dit wordt eerst in kleiner verband met de experts afgestemd in de vorm van begeleidingscommissies.'

Melkveehouders denken mee

Ook ondernemers mogen meedenken, tijdens een nu online openbare hoorzitting, waar veel melkveehouders gebruik van maakten. 'Voor boeren gaan zaken al snel te ver. Vanuit maatschappelijke hoek gaan de plannen rond dierenwelzijn en natuur en landschap niet ver genoeg. Het college van deskundigen heeft de taak om de balans erin te brengen en criteria vast te stellen', zegt de programmamanager.

Met die balans is een ambitieus systeem neergezet. Toch is er een mate van flexibiliteit, stelt Tineke Kramer, projectleider dierlijke agroketens bij SMK. 'Bij de criteria kringloop, natuur en landschap, klimaat en dierenwelzijn en diergezondheid moeten ondernemers op alle onderdelen een basisniveau halen en op één onderdeel een topniveau. Hier ligt de norm iets scherper.'

Meer eiwit van eigen land

De ambitie komt ook naar voren in een combinatie van meer eiwit van eigen land en het verhogen van het percentage kruidenrijk grasland. 'Het percentage eiwit van eigen land is op zich geen superambitieuze eis. Die voldoet met 65 procent ook aan eisen die voor alle deelnemende bedrijven zijn vastgesteld', zegt Docters van Leeuwen.

De programmamanager hoort uit de praktijk dat de eiwit-van-eigenlandeis lastig is voor bedrijven met veel kruidenrijk grasland. Dit is volgens hem niet zo. 'Bedrijven die wat extensiever zijn, kunnen zelfs met kruidenrijk grasland makkelijk aan die 65 procentnorm voldoen.'

Integraal duurzamer

Kramer: 'Bedrijven met een hoge melkproductie per hectare selecteer je met eigen eiwit automatisch uit. De set van criteria zorgt voor een balans. Hierdoor lijkt het misschien op een gemiddeld bedrijf, maar het is een integraal duurzamer bedrijf.'

Maar kunnen de huidige zevenhonderd deelnemers aan On the way to PlanetProof Melk die stappen ook zetten? Kramer: 'Op basis van de data van 2020 weten we welke boeren al aan de criteria voldoen. Het is soms zo scherp dat een aantal ondernemers de criteria in een bepaald jaar mogelijk niet haalt en andere jaren wel. Als het gaat om de nieuwe eisen, zijn vooral de criteria rond natuur en landschap lastig.'

Zo is de mate van kruidenrijk grasland bij veel ondernemers nog niet ingevoerd. Hiervoor geldt een overgangsperiode van enkele jaren. 'De echte ambitieverzwaringen zitten in maakbare dingen, zaken die de ondernemer kan verbeteren', zegt Docters van Leeuwen.

Voor meesten geen probleem

SMK verwacht dat de meerderheid van de huidige deelnemers goed kan voldoen aan de nieuwe eisen. De programmamanager dierlijke agroketens kan zich voorstellen dat een klein aantal van de huidige deelnemende bedrijven de nieuwe eisen niet kan of wil halen. 'Bedrijven die op het randje zitten, kunnen besluiten om dit niet te doen.'

Als voorbeeld noemt Docters van Leeuwen het verhogen van de levensduur van een koe, jaarlijks met één maand. 'De variatie is groot. Voor sommige bedrijven is die norm niet altijd haalbaar. Toch vinden we dit met elkaar belangrijk en duurzaam.'