Melkveehouder Van Ruiswijk: 'Bodem is belangrijkste productiefactor'

Van Ruiswijk heeft het bodembeleid van zijn melkveebedrijf met zeventig melkkoeien en 40 hectare grond in het buitengebied van Ede op de schop genomen. Zo heeft hij diverse bodemcursussen gevolgd, profielkuilen gegraven, laat hij zijn percelen een voor een uitgebreid bemonsteren, houdt hij zijn bodems altijd bedekt en past hij sinds een aantal jaren niet-kerende grondbewerking toe.

'Interesse voor de bodem heb ik altijd wel gehad, maar via de opleiding heb ik er dertig à vijfendertig jaar geleden niet zoveel over meegekregen. Ik keek meer naar de bovenkant. Stikstof, fosfaat en kali, dat was het wel. Bodembiologie kwam nauwelijks aan de orde. Dat was in de tijd dat je werd geleerd dat je 400 kilo KAS per hectare per jaar moest strooien.'

Zuinig zijn op bodem

De Gelderse melkveehouder strooit nu helemaal geen kunstmest meer en is zich veel meer met de bodembiologie bezig gaan houden. 'Want op de bodem moet je zuinig zijn. Het is je grootste kapitaal en belangrijkste productiefactor.'

De eerste resultaten ziet Van Ruiswijk al. 'De beworteling is beter. Ik vind nu veel meer regenwormen, pendelaars en rode wormen in de bodem. Toch is het verbeteren van de bodem iets van de lange adem, niet iets waarvan je de grote resultaten al binnen een of twee jaar ziet.'

Eerste resultaten positief

De eerste resultaten zijn wat de veehouder betreft wel goed nieuws. 'Op veel plekken zit op 30 à 35 centimeter diepte een verstorende laag. Verdichting. Met name pendelaars weten daar doorheen te komen. Ook het kruidenrijke grasland met diepwortelende soorten levert daaraan een bijdrage. Daardoor gaat het gras ook dieper wortelen en wordt die storende laag doorbroken. Als het goed is, gaat een goede bodem zowel in droge als in natte periodes van meerwaarde zijn.'

De melkveehouder volgde de afgelopen jaren diverse bodemcursussen om zijn kennis bij te spijkeren. Het begon met een cursus van de gemeente Ede. Vervolgens volgde hij een cursus Bodem & Koe via provincie Gelderland. Hij ging ook naar een cursus over regeneratieve landbouw vanuit 'Bij de Oorsprong', over het herstellen van de bodem.

Natuurgebied De Groene Grens

Het investeren in de bodem heeft alles te maken met de ontwikkeling van het bedrijf, geeft Van Ruiswijk aan. 'Veenendaal is enorm uitgebreid en de nieuwbouwwijken liggen tegenwoordig tot aan onze percelen. Tegelijkertijd vind er in onze nabijheid natuurontwikkeling plaats, natuurgebied De Groene Grens.'

De ondernemer heeft van de bedreigingen van de oprukkende stad en de uitbreiding van de natuur een kans gemaakt. 'Zo hebben we bijvoorbeeld een melktap en zijn we natuurinclusief gaan werken. Daar past dit bodembeheer heel goed bij.'

Binnenveldse Hooilanden

Van Ruiswijk zit onder meer in coöperatie Binnenveldse Hooilanden. Daarmee doet hij, samen met een aantal andere boeren uit de buurt, aan natuurbeheer in het 230 hectare grote en nieuw aangelegde natuurgebied Binnenveldse Hooilanden. De bokashi van de maaiwerkzaamheden wordt op zijn bedrijf gebruikt om de bodem te verbeteren.

'De omstandigheden zijn voor ieder bedrijf anders', stelt Van Ruiswijk. 'Maar het ondernemerschap en het inspelen op veranderingen zie ik bij alle boeren die ik ken wel terug. Ook bij de intensieve bedrijven. Ieder op zijn eigen manier. De jonge boeren zijn ook nog eens hoogopgeleid, ze hebben vaak de HAS gedaan. Dat is de kracht van veel boeren.'