Carola Schouten: vergroener en beschermvrouw

Schouten combineerde als landbouwminister hoge ambities met een enorme inzet en was niet bang om tegen heilige huisjes te schoppen. Dat laatste bleek al snel. Drie maanden na haar aantreden maakte ze een grootschalige kalverfraude wereldkundig. Later bleek de I&R-affaire te groot opgeblazen.

De affaire toonde aan dat ‘boerendochter’ Schouten leunde op een onervaren ambtenarenapparaat. Na zeven jaar zonder LNV-minister was dat departement nog in opbouw. Een meer ervaren team dat de I&R-data juist kon interpreteren had deze uitglijder voorkomen.

In haar eerste jaar presenteerde Schouten haar kringloopvisie ‘Waardevol en Verbonden’. Hierin combineert ze een groene transitie met verbetering van het verdienvermogen van boer en tuinder. Ook sprak ze daarin voor het eerst de supermarkten aan op hun verantwoordelijkheid. Zonder de I&R-affaire was haar kringloopvisie door boeren en tuinders wellicht met meer enthousiasme ontvangen. Het waren vooral koplopers die applaudisseerden, maar het peloton in de sector vraagt zich af hoe het in de praktijk gaat werken.

Stikstofcrisis zat in de weg

Met de uitvoering van haar visie had Schouten zelf ook liever meer stappen gemaakt. Die ambitie werd echter lelijk in de weg gezeten door de stikstofcrisis. Pas toen diende de echte confrontatie zich aan. Het siert de bewindsvrouw dat ze ondanks de hevige protesten de dialoog bleef opzoeken. Meerdere malen meldde zij zich op het podium om haar beleid nader toe te lichten. Dit overigens zonder te buigen.

Die rechte rug toonde ze ook tijdens de debatten over mestbeleid en nitraatrichtlijn. In haar eerste voorstellen zette ze steevast hoog in. Waardoor er na de toegezegde versoepeling aan Kamer en sectorpartijen nog steeds ambitieuze doelen te behalen zijn.

Na lezing van het coalitieakkoord valt niet meer te ontkennen dat in het oplossen van de stikstofcisis pijnlijke ingrepen onvermijdelijk zijn. De veehouderij zal in bepaalde regio’s niet langer welkom zijn en dat komt aan menig keukentafel hard aan.

Inbreng in coalitieakkoord

Dat er in datzelfde akkoord een zeer ruimhartige miljardenbudget wordt uitgetrokken voor schadeloosstelling van boeren mag ook op het conto van medeonderhandelaar Carola Schouten worden geschreven. Haar hand is ook te zien in de ‘niet-vrijblijvende bijdrage’ die dit kabinet in de landbouwtransitie verwacht van banken, industrie en retail. Met vrijwilligheid kom je er bij die ketenpartijen niet mee, dat heeft ze in de afgelopen ruim vier jaar wel ervaren.

Het akkoord mag volgens veel commentaren naar D66 ruiken, het kent daarnaast zeker ook de barmhartigheid van de ChristenUnie.