Melkveehouder De Vries: 'Vakmanschap is nodig voor transitie'

Hoe dat vakmanschap zich uit, verschilt per ondernemer, denkt De Vries. 'Iedereen heeft zijn eigen specialiteiten. De een heeft een topproductie, de ander gezondere koeien. Maar het vakmanschap is hoe dan ook belangrijker geworden in de loop der jaren. Vroeger kon je je als boer volledig focussen op je koeien, daarmee kom je er nu niet meer.'

Zelf heeft De Vries zich gericht op de verbreding van zijn bedrijf, boerderij Moai Seldsum. Dit deed hij toen zijn vader op zijn 65ste uit de maatschap stapte. 'Het was de vraag of ik er iets naast zou gaan doen of dat we gingen voor verbreding op de boerderij. Mijn vrouw was al Z-verpleegkundige en nam vanuit haar werk weleens een cliënt mee naar de boerderij. Die nam ik dan weer mee om te helpen met melken. Zo is onze zorgtak begonnen.'

Ander soort vakmanschap

In zo'n tak kan een boer zijn vakmanschap ook uiten, vindt De Vries. 'Een ander soort vakmanschap. Iets wat je leert door de tijd. We doen het nu twintig jaar, dan weet je wel van de hoed en de rand. En het past bij mij als ondernemer.'

De afgelopen twintig jaar liep de zorgtak, in positieve zin, behoorlijk uit de hand. De Vries heeft dertig mensen in dienst en meer dan vijftig zorgcliënten. Dertig daarvan wonen op meerdere locaties op het bedrijf.

Veertig melkkoeien

Niet vanzelfsprekend bij zorgboerderijen is dat het bedrijf ook gewoon door blijft gaan met de melkproductie. De Vries levert aan Royal FrieslandCampina. 'Vaak zie je zorglocaties die op een boerderij zijn, maar waar niet meer wordt geproduceerd. Wij doen dat wel, met veertig melkkoeien en zeventig schapen kun je niet even een dag overslaan.'

Als typerend voor de Friese boerencultuur stelt de ondernemer dat bedrijven meestal voldoende grond hebben bij het bedrijf. Een karaktereigenschap die hij terugziet bij veel boeren, is het principe van 'ieder voor zich'. Dat bedoelt hij overigens niet negatief. 'Iedereen heeft zijn eigen ideeën en kiest daarin zijn eigen weg.'

Amper nieuwe instroom

Wat De Vries ook typerend vindt voor de gehele boerencultuur, is het overgaan van generatie op generatie. Nieuwe instroom zie je amper. 'Vrijwel iedereen neemt het bedrijf van zijn ouders over. Als jongen van de landbouwschool iets nieuws beginnen is haast onmogelijk.' Vakmanschap is volgens hem ook zeker onderdeel van de boerencultuur en essentieel in de landbouwtransitie. 'Daar heb je absoluut vakmanschap voor nodig. Als je anders wilt gaan boeren, moet je dat wel in je hebben.'

De ondernemer overweegt de afzet van zijn melkstroom anders in te richten. 'De melkveehouderij is voor ons een min, maar tegelijkertijd een plus. Want daardoor hebben we hier onze cliënten lopen. Het een kan niet zonder het ander. Maar economisch gezien kun je eigenlijk niet meer boeren op deze manier.'

Regionale afzet

De Vries is ervan overtuigd dat hij met het verhaal van Moai Seldsum een ander product kan leveren dan een grote melkveehouder. Daarom onderzoekt hij de mogelijkheden voor regionale afzet. 'Dat zie je ook steeds meer. Met collega's ben ik bezig daar iets voor te bedenken. Hoe het financieel uit kan als je bijvoorbeeld de helft van je melk op die manier afzet.'

Zo probeert de boer het bedrijf ook klaar te maken voor de eventuele volgende generatie. Hij heeft een dochter van 23 en een zoon van 22. Zijn zoon heeft misschien interesse om het bedrijf op termijn over te nemen. 'Hij zal wel wat andere ideeën hebben, maar hij gaat door met de zorgtak.'

Stoppen is voor De Vries zelf ook nog lang niet aan de orde. Hij geniet met volle teugen van het vak. 'Ik vind bezig zijn met mijn koeien het leukst. En als ik zie dat cliënten het naar hun zin hebben, haal ik daar zelf ook veel voldoening uit.'