Dierenarts Veenkamp: 'Mannheimia wordt soms verward met IBR of BVD'

Wat is mannheimia precies?

'Mannheimia haemolytica is een bacterie die vooral bij jongvee circuleert en bij kalveren longontsteking kan veroorzaken. De laatste jaren zien we ook steeds vaker acute problemen en uitbraken bij koeien.'

De ziekte Mannheimia maakt melkveehouders angstig. Want hoeveel zieke koeien tref je morgenvroeg weer aan?

Annemiek Veenkamp, rundveedierenarts bij Dierenartsenpraktijk Flevoland

Met welke klachten bellen boeren?

'Ze bellen voor een acuut zieke koe, het dier heeft meestal koorts en is uit de melk. Zo'n koe staat te pompen, ademt met buikslag, staat met een gestrekte kop en is benauwd. Ook zien we koeien die maar minimaal klachten hebben.

'Verder treffen we op een bedrijf geregeld meerdere zieke dieren in een paar dagen tijd en ook sterfte komt voor. Afhankelijk van de grootte van de koppel kan het zomaar om twintig koeien gaan. Dit maakt de veehouder angstig. Want hoeveel zieke dieren treft hij de volgende morgen weer aan?'

Wat is de trigger voor een uitbraak?

'Vaak zie je dat stress een aanleiding is voor problemen met mannheimia. Denk aan aankoop van dieren, mengen van koppels, transport/verplaatsing, rantsoenwijzigingen, afwijkend (stal)klimaat en hittestress.

'Maar vaak is er ook geen duidelijke trigger en dat kan frustrerend zijn. We zien de ziekte ook op melkveebedrijven met een goed management en hoge melkproductie. En niet alleen in de winter, ook in perioden met hittestress.'

Is de ziekte goed bekend bij boeren?

'Soms is er ook verwarring met andere ziektes. Een longontsteking kan bijvoorbeeld lijken op hartproblemen, IBR, BVD of mycoplasma.'

Wat is de juiste behandeling?

'De dierenarts kan de diagnose bevestigen met sectie, longspoelsels of bloedonderzoek. Zieke dieren behandel je met antibiotica en ontstekingsremmers. Grijp je meteen in bij de eerste symptomen, dan knapt een koe meestal wel weer op. Maar ben je te laat, dan kan een koe sterven of er chronische problemen aan overhouden, zoals een lage productie en slechte conditie. Ook blijven de longen een zwakke plek.'

Wat zijn preventieve maatregelen?

'Het is belangrijk om de weerstand van de koppel hoog te houden, door het totale management op het bedrijf te optimaliseren. Ook kun je de hele koppel vaccineren. Er zijn meerdere vaccins beschikbaar, zoals de enting tegen pinkengriep met mannheimia erin. En vaccineer je de droge koeien, dan zijn kalveren via de biest snel beschermd.'