Minder welzijnsafwijkingen bij vleeskuikens

Op de pluimveeslachterijen in Nederland zijn in 2020 ongeveer 15.000 koppels vleeskuikens aangevoerd afkomstig uit Nederland zelf. De waarnemingen tijdens de keuringen hebben geleid tot 215 kennisgevingen naar het bedrijf van herkomst en 23 rapporten van bevindingen ten behoeve van een bestuurlijke boete. Het ging hierbij om 136 verschillende bedrijven. Dit is 19 procent van het totaal aantal vleeskuikenbedrijven in Nederland. Een verbetering ten opzichte van 2019 toen nog 89 bedrijven, 26 procent van het totaal aantal bedrijven in 2019, werd aangeschreven. In twee gevallen was er in 2020 sprake van vleeskuikens afkomstig van een biologisch bedrijf. Hiervan zijn interne meldingen gedaan voor een fysieke inspectie op het bedrijf.

Meer afwijkingen bij buitenlandse koppels

In 2020 zijn ongeveer 2.600 koppels vleeskuikens uit België en circa 8.000 koppels vleeskuikens uit Duitsland geslacht in Nederlandse slachterijen. Er zijn door de NVWA welzijnsafwijkingen vastgesteld bij 563 koppels uit België en bij 288 koppels uit Duitsland die duiden op slechte dierenwelzijnsomstandigheden in de stal. Hiervoor zijn meldingen naar de officiële autoriteiten van de betreffende landen verstuurd.Verhoudingsgewijs werden er in de Nederlandse slachthuizen voor vleeskuikens minder welzijnsafwijkingen geconstateerd bij de uit Nederland afkomstige koppels, dan bij de uit Duitsland of België afkomstige koppels.

Verder heeft de NVWA 91 risicogerichte welzijnsinspecties uitgevoerd bij vleeskuikenbedrijven. Hiervan waren 65 inspecties akkoord en 26 inspecties niet akkoord. De geconstateerde overtredingen hadden vooral betrekking op de kwaliteit van het strooisel, de behandeling van gewonde of zieke kuikens, overbezetting en het niet (correct) of tijdig melden van stal- en koppelgegevens.

Hokverrijking en nestmateriaal kan beter

De meest voorkomende tekortkoming die de NVWA-inspecteur vaststelde bij de 62 bezochte varkensbedrijven betrof de hokverrijking. Dit was 19 maal niet in orde.

Andere tekortkomingen betroffen het niet verstrekken van nestmateriaal aan zeugen en gelten in de laatste week voor werpen. Dat gebeurde op 7 bedrijven niet. Daarnaast gaven 3 bedrijven aan dat dit niet kon vanwege het mengmestsysteem, maar de inspecteur was daarmee niet akkoord.

Ook het verstrekken van nestmateriaal aan zeugen en gelten en het beperken van agressie in groepen varkens door stro of ander materiaal te verstrekken, blijven punten van aandacht. De brochure Hokverrijking legt deze eisen nader uit.

Bij 76 procent meldingen geen overtreding

Naar aanleiding van meldingen over vermoedens van dierenwelzijnsovertredingen bij grazers: melkvee, vleesvee, kalveren, schapen, geiten en paarden voerden NVWA inspecteurs in 2020 in totaal 836 inspecties uit. Bij 76 procent van de inspecties die naar aanleiding van een melding zijn uitgevoerd, zijn geen overtredingen geconstateerd.

Daarnaast voerden de inspecteurs risicogericht inspecties uit bij bedrijven met een hoog percentage kalversterfte, bedrijven onder verscherpt toezicht en risicobedrijven. Van de 40 bezochte melkveebedrijven naar aanleiding van een melding was de situatie op 13 bedrijven niet akoord. Dat had meestal te maken met een te hoge kalversterfte. Diarree is in 39 procent van de gevallen de oorzaak van kalversterfte. Onvoldoende biestverstrekking is in 17 procent de reden.

Kalversterfte blijft dan ook een aandachtspunt van de de NVWA. In 2020 heeft de inspectie hiervoor een andere handhavingsmethode ontwikkeld. Op deze alternatieve manier probeert de NVWA melkveehouders te bewegen tot het verbeteren van de zorg voor kalveren en om daarmee het percentage kalversterfte te verlagen. In 2021 wordt dit alternatieve handhavingsinstrument ingezet.

De naleving van wet- en regelgeving bij selecte (her)inspecties op risicobedrijven (38 procent) en bedrijven onder verscherpt toezicht (69 procent) is laag. De NVWA zal naar eigen zeggen risicogerichte inspecties op dierenwelzijn blijven uitvoeren.