Onkruid mechanisch aanpakken lukt Brabantse loonwerker goed

Drie jaar ervaring heeft loonwerker Ard-Jan Oomen uit het Brabantse Almkerk met zijn schoffelmachine. 'We leren er steeds meer van als loonbedrijf. Het is te doen voor een iets hogere prijs dan de spuit. Het punt is dat telers niet de moed hebben om te gaan schoffelen, zolang ze de spuit kunnen pakken.'

Vanuit CLM Onderzoek en Advies is Eric Hees betrokken bij een project van zes provincies en vijf drinkwaterbedrijven. Doel is minder emissies van gewasbeschermingsmiddelen naar het grondwater realiseren. Vanuit Brabant Water is Sandra Verheijden bij het project betrokken.

Knelpunten

Verheijden en Hees zien in loonbedrijf Oomen een gemotiveerde partner om samen met de agrarische sector schoon drinkwater te behouden. Het gesprek op het loonbedrijf in Almkerk gaat over wat kan en waar knelpunten zitten.

Wil je telers overtuigen van de overstap naar mechanisch onkruid bestrijden, dan is een blijvende beloning het belangrijkste, vindt Oomen, meer nog dan een investeringssubsidie op een schoffelmachine. 'Cichorei, uien en peen zijn ontzaglijk gevoelig voor onkruid. Als je cichorei laat overwoekeren door nachtschade, mis je zo 10 ton opbrengst. Dan is de winst weg.'

Veel nakomelingen

Te luchtig denken over onkruid doet geen recht aan de telers. Hoe erg is het als een onkruidje blijft staan? Volgens de loonwerker wordt het vooral een probleem als dat onkruidje in een volgend jaar veel nakomelingen krijgt. Bijhouden is zijn devies.

'Dat kan mechanisch, mits het allemaal mooi vlak ligt. Wij zaaien het liefst met gps. Met onze 6 meter brede schoffelmachine kunnen we 8 tot 9 kilometer per uur rijden. Dan kun je flink wat oppervlakte aan.'

Groei-impuls

Zoals Oomen het nu doet, is de aanpak van onkruid een combinatie van één of twee keer bodemherbicide toepassen en daarna twee- tot viermaal schoffelen. 'Een keer minder spuiten geeft meteen een groei-impuls bij cichorei. Het gewas ontwikkelt pas als je stopt met chemie.'

Voor biologische cichoreitelers is de prijs van het product hoger en kan het extra werk uit. Zij leveren hun cichorei aan een Belgische afnemer. Voor gangbare cichoreitelers is de meerprijs er niet als ze duurzamer werken.

Proactieve benadering

Oomen kiest voor de proactieve benadering. Hij geeft aan dat het vooral belangrijk is voor telers om vrijheid te behouden in hoe zij de middelenreductie bereiken. Verheijden is dat met hem eens: 'Alles verbieden roept weerstand op. Alleen als middelen echt tot problemen leiden, zijn wij voor een verbod. Door het over te laten aan de inventiviteit van telers bereik je meer.'

Kunnen telers zonder onkruidmiddelen? Nee, zegt Oomen. 'Als er robots zijn die onkruid herkennen en verwijderen, is dat mogelijk, maar zover zijn we nog niet.' De investeringssubsidie van 1.500 euro op een schoffelmachine van 75.000 euro is in zijn ogen een te lichte prikkel. Een vergoeding per hectare voor schoffelen heeft meer effect.

Beste strategie

Het loonbedrijf schoffelt 400 hectare per jaar. Daarbij zoeken de medewerkers steeds naar de beste strategie. Het moment, bijvoorbeeld vlak na een buitje, is belangrijk voor het succes. Dat het middel Safari verdwijnt, kan een impuls zijn voor telers om aan te haken.

'Daarbij moet het niet zo lopen dat we opeens een grote oppervlakte moeten doen. Want als je te lang wacht, is het onkruid te groot voor deze techniek. Schoffelen doe je bij onkruid in kiemstadium en niet als het al 20 centimeter hoog staat.'

Stimuleringsmodellen

Hees wil samen met loonwerkers en telers uitzoeken of er goede stimuleringsmodellen zijn in en rond grondwaterbeschermingsgebieden om van chemisch over te gaan op mechanisch. 'Kan het langs de positieve weg en blijft het verdienmodel overeind? Dat moet ook gelden voor intensieve teelten. Wij willen weten welke andere prikkels nodig zijn om deze doelen te bereiken.'