Politiek verdeeld over initiatiefwet schrappen geborgde zetels

Het initiatiefwetsvoorstel is afkomstig van de Kamerleden van Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66). Zij stellen onder meer dat de structuur van de geborgde zetels voor aangewezen vertegenwoordigers uit de sectoren natuur, bedrijfsleven en landbouw niet democratisch is. Daarom dienen deze te vervallen.

Uit de ingediende vragen blijkt dat VVD, CDA, SGP, ChristenUnie en BBB kritisch staan ten aanzien van de voorgestelde wetswijziging. Zo is de VVD van mening dat het huidige systeem helemaal niet ondemocratisch is, omdat de direct gekozen bestuursleden altijd de meerderheid vormen. ChristenUnie vraagt zich af hoe het minderheidsbelang gewaarborgd is zonder geborgde zetels.

Verkleinen of afschaffen

Voor het CDA is het nog niet duidelijk welk probleem met dit wetsvoorstel opgelost wordt. De christendemocraten vragen zich af of de initiatiefnemers eigenlijk van de hele bestuurslaag af willen. Verschillende fracties vragen ook of er aan alternatieven is gedacht, in plaats van het botweg afschaffen van de geborgde zetels. Zo vragen de SGP en BBB als alternatief naar het verkleinen van het zetelaantal voor de geborgde categorieën.

Voor enkele partijen is het afschaffen van de geborgde zetels juist een tussenstap tot het volledig afschaffen van de waterschappen. In het verslag wordt dit expliciet genoemd door de SP, maar ook andere partijen hebben dit eerder aangegeven. Het is de vraag of de initiatiefnemers van deze wet hieraan willen bijdragen. Naast de SP omarmden ook de PvdA en de PvdD het voorstel.

Meerderheid onzeker

Bromet en De Groot moeten als initiatiefnemers de vragen van de Kamerleden beantwoorden. Daarna kan de wet voor behandeling naar de Tweede Kamer en daarna naar de Eerste Kamer. Of er een meerderheid voor komt, is onzeker.

De partijen die deelnamen aan de schriftelijke behandeling hebben zich al eerder uitgesproken als voor- of tegenstander van de geborgde zetels. Het zijn juist de partijen die ontbreken die nog kleur moeten bekennen. Het gaat onder meer om PVV, FvD, Denk, Groep van Haga en Volt.

LTO vreest politisering en polarisatie

LTO Nederland vindt de geborgde zetels waardevol en vreest dat het schrappen van de zetels leidt tot politisering en polarisatie van wat bedoeld is als een functionele bestuurslaag. De regionale LTO-organisaties en LTO Nederland werkten daarom de afgelopen maanden nauw samen VNO-NCW, NVWB en FPG om de kennis en expertise van geborgde zetels te behouden. De komende tijd zal er opnieuw contact zijn met de politieke partijen. LTO zal daarbij oproepen dit democratisch bestel te beschermen.