Agriver: 'Klimaat maakt inschatten van risico's complexer'

Voor verzekeraar Agriver ziet 2021 er heel anders uit dan de droogtejaren 2018 en 2020. Dit jaar wordt gekenmerkt door een koude seizoenstart, minder zonlicht en veel neerslag. Het afgelopen teeltseizoen kende ook extremen. 'Kijk naar de overstromingen in Limburg of de sneeuwdruk in februari. De vraag is of deze uitschieters zich gaan herhalen', zegt Agriver-directeur Van Noordenburg.

Droogte maakt de aardappelteelt op zand moeilijker te verzekeren

Gerard van Noordenburg, directeur van verzekeraar Agriver

Welke uitschieters ziet u nog meer?

'We zien steeds meer hevige buien met een zeer plaatselijk karakter. Valt zo'n extreme bui in een aaneengesloten gebied of juist lokaal? Het is belangrijk om dat meetbaar te maken, om zo betere inschattingen te kunnen maken van de schade en hiermee de afwikkeling op een hoog niveau te houden. Ik zie meer boeren met een eigen weerstation. Die houden het lokale weer bij als onderdeel van hun risicomanagement.

'Een ander fenomeen zijn de valwinden. Die kunnen veel schade aanrichten, zoals in Leersum. Voor mais en kwetsbare gewassen als vlas en hennep vormt dat een risico.'

Onlangs waarschuwde het KNMI voor meer weersextremen. In hoeverre beïnvloedt dat de verzekerbaarheid van gewassen?

'Bij verzekeren gaat het om de voorspelbaarheid van gebeurtenissen. Gaan we bij klimaatverandering uit van de hoogste aannames? Nee, maar het maakt nogal uit of wateroverlast een zekerheid wordt of eens in vijftig of honderd jaar kan voorkomen. Die inschatting komt wel onder druk te staan.'

Welke rol speelt een verzekeraar bij het risicomanagement van een boer of tuinder?

'De agrariër moet anticiperen op de klimaatverandering en de risico's binnen zijn bedrijf beheersbaar houden. Het boeren in de toekomst biedt grote uitdagingen en hiertoe is het bundelen van kennis van groot belang.

'Om ook het verzekeren van mogelijke risico's mogelijk te maken, werken we intensief samen met partijen als Agrifirm, Wageningen University & Research en LTO Nederland binnen het project Klimaatadaptatie Netwerk Open Teelten. Dit project richt zich op het verspreiden van kennis. Klimaatadaptatie vraagt bijvoorbeeld om bodembeheer, resistente gewassen en een waterhuishouding die is afgestemd op droogte en neerslag.'

Beregeningsverboden komen steeds vroeger in het seizoen. Belemmert dit het risicomanagement?

'Voor 2018 had niemand het over droogte. Een goede drainage, daar was iedereen op gericht. Nu draait het om het vasthouden van water. We zien daarin nieuwe ontwikkelingen als druppelirrigatie, omdat beregenen steeds lastiger wordt.

'We moeten irrigatie in Nederland op een hoger niveau brengen. Denk bijvoorbeeld aan het aanleggen van waterbassins. In een land als Israël zijn ze daar al heel ver mee. Als verzekeraar willen we daar graag in meedenken.'

Zijn er al gewassen of gebieden waarbij de verzekerbaarheid ter discussie staat?

'Nog niet. Wel wordt bijvoorbeeld de aardappelteelt op zand door het risico op droogte steeds moeilijker te verzekeren als de boer niet kan beregenen. Maar door de kennisoverdracht en innovatie op het gebied van irrigatie zien wij zeker mogelijkheden ook deze teeltplannen verzekerbaar te houden.

'Verzekeren is tenslotte maar een van de beheersmaatregelen die een boer kan nemen. Het gaat erom goed te anticiperen op de veranderende omstandigheden. We denken graag mee over hoe een teler zo'n hoog mogelijk rendement uit een teelt kan halen. Daar zijn we in Nederland heel goed in, er is hier veel knowhow beschikbaar.'

De gewasschade door de overstromingen van afgelopen zomer zijn nog een keer betaald via de Wet tegemoetkoming schade bij rampen. Voortaan zijn boeren aangewezen op verzekeringen, zegt de overheid. Is er al en dekking voor dergelijke schades?

'Er is nog geen verzekeringsproduct waar je alles op kan verzekeren. Voor de agrosector is afspoeling een fors risico. We zijn momenteel in gesprek met het ministerie over wat wij en de overheid daaraan kunnen bijdragen.'

Ondanks het afschaffen van de assurantiebelasting en een lager eigen risico is de brede weersverzekering nog altijd niet populair. Hoe komt dat volgens u?

'We zien een opwaartse trend, maar eerlijk gezegd had ik er wel meer van verwacht. Het komt doordat het een complex product is en dat vraagt om maatwerk. De boer moet er ook echt zelf wat voor doen. Voorheen werd alleen hagelschade gedekt, die eenvoudiger is vast te stellen. Nu dekt de brede weersverzekering ook vorst-, storm- en neerslagschade en daarvoor moet je samen met de boer de risico's bepalen op basis van zijn teeltplan en behoeften.

'Vanuit ons klantenpanel kwam de behoefte aan een meer premium dekking naar voren. Die hebben we geïntroduceerd met 10 procent eigen risico, maar daarbij zit wel minder subsidie op de premie. Dit komt voort uit de behoefte aan meer zekerheid voor de bedrijfscontinuïteit.'