Brede weersverzekering meer in trek

Voor taxateurs van gewasschade is 2020 een druk jaar. Het gevolg van extreme weersomstandigheden in het groeiseizoen. Dat begon in mei met hagelschade in een groot deel van het land en nachtvorst rond half mei, met veel schade aan onder meer aardappelen in de Veenkoloniën tot gevolg. Verder was het begin van het seizoen bijzonder droog, waardoor in heel Nederland veel gewassen een slechte start kenden.

In juni trokken heftige hagel- en stormbuien over Groningen en Drenthe. Juli en augustus waren droog en heet en eind september kampte vooral de kustregio met wateroverlast.

Drie aanbieders

'Bijna alle weersextremen zijn dit jaar aan de orde geweest', zegt directeur Jan Schreuder van Vereinigte Hagel. Die verzekeringsmaatschappij is, samen met Agriver en Onderlinge Fruittelers Hagelverzekering (OFH), een van de drie aanbieders in Nederland van een brede weersverzekering voor open teelten.

Schreuder ligt niet wakker van de vele schademeldingen. 'Juist nu kunnen we het nut van een brede weersverzekering nog eens extra bewijzen.'

Noodfonds

De kiem voor de brede weersverzekering werd gelegd na enkele extreem natte jaren eind vorige eeuw. Oogsten gingen verloren en boeren en tuinders deden een beroep op het noodfonds van de overheid voor een schadevergoeding.

De overheid keerde weliswaar uit, maar zag het niet zitten dat boeren in de toekomst met enige regelmaat om vergoedingen zouden vragen bij extreem weer. Dat risico moesten ondernemers voortaan maar zelf verzekeren. In ruil daarvoor zou de overheid een belangrijk deel van de premie voor haar rekening nemen.

Aquapol

Mede op initiatief van LTO ging Aquapol van start, maar die verzekering, louter bedoeld voor regenschade, ging al snel weer kopje-onder. In 2010 zagen de huidige brede weersverzekeringen het licht. Ze keren niet alleen uit bij wateroverlast, maar ook bij vorst, droogte, hagel en storm. Bij de start tien jaar geleden sloten 490 agrariërs zo'n verzekering af. Nu staat de teller op 2.330. Dat is een groei van ruim 20 procent ten opzichte van 2019.

Die relatief forse toename is voor een belangrijk deel te danken aan het feit dat de overheid vorig jaar een streep zette door de assurantiebelasting (die was 21 procent). Daardoor daalden premies.

Ruimte voor groei

Directeur Gerard van Noordenburg van Agriver is blij met de hogere deelname. 'Maar eigenlijk hadden we op nog grotere toeloop gerekend. Wanneer je het huidige aantal deelnemers afzet tegen het totale aantal akkerbouwers, fruittelers en vollegrondsgroentetelers in ons land, is er nog beslist ruimte voor verdere groei.'

Aanbieders van een brede weersverzekering hebben belang bij veel deelnemers. Van Noordenburg: 'Wij zijn een onderlinge. Hoe meer boeren meedoen, hoe beter we in staat zijn om met z'n allen de risico's te dragen.'

Sluitstuk van risicomanagement

Boeren hebben volgens de directeur van Agriver verschillende instrumenten om de gevolgen van extreem weer te verkleinen. 'Kiezen voor teelten of rassen die beter bestand zijn tegen extreme omstandigheden. Investeren in drainage, beregening en bodemstructuur.' Een brede weersverzekering vormt het sluitstuk van het risicomanagement. Zo'n verzekering is er voor de risico's die een ondernemer niet kan of wil dragen.

In uitzonderlijke gevallen staat een teler, ondanks alle voorzorgsmaatregelen, machteloos, legt Schreuder uit. '120 millimeter neerslag in twee dagen is zelfs voor de beste landbouwgrond in Nederland te veel van het goede. Hetzelfde geldt voor een lokale hagelbui. Daar kun je niks aan doen. En daar is een brede weersverzekering nou juist voor bedoeld.'

Belang bij veel deelnemers

Met het leveren van maatwerk wil Vereinigte Hagel het aantal deelnemers vergroten. 'Een teler die kan beregenen, betaalt bij ons een lagere premie. Ook relevant: welke risico's is een ondernemer bereid zelf te nemen en welke wil hij verzekeren? Zo bestaat bij ons de mogelijkheid om de schadedrempel voor zware regen te verlagen van 20 naar 8 procent. In ruil daarvoor betaalt de teler een hogere premie. Die keuze is aan hem.'

Alle aanbieders van de brede weersverzekering werken zonder winstoogmerk. Wat aan premie binnenkomt, is beschikbaar voor het uitkeren van schade. En dat roept de vraag op: gaan de premies stijgen, nu het aantal schademeldingen toe lijkt te nemen? Van Noordenburg wil daar niet op vooruitlopen.

Risico's spreiden

'Door onze internationale aanpak zijn we in staat risico's te spreiden. Voor 2021 verwacht ik geen stijging van de premie in Nederland.' Agriver is actief in Nederland, Duitsland en België.

Schreuder over de premies: 'Die gaan volgend jaar niet omhoog.' Ook Vereinigte Hagel is actief in verschillende Europese landen. 'In Nederland zien we dit jaar meer schade, in andere delen van Europa juist minder. Daardoor kunnen we premies ongemoeid laten.'