'Een nieuw kabinet moet scherpe keuzes maken'

Schouten verzet momenteel het ene landbouwdebat na het andere of zegt ze helemaal af. Al haar pijlen als ChristenUnie-onderhandelaar zijn nu gericht op een nieuw regeerakkoord met daarin haar erfenis van de afgelopen regeerperiode. Ze zal niet meer terugkomen op landbouw.

Over die erfenis valt heel veel te zeggen. Schouten heeft de transitie van de landbouw een boost willen geven. Met de introductie van de kringlooplandbouw gebaseerd op circulariteit en het daarbij behorende nieuwe verdienmodel, heeft ze een trendbreuk met het verleden geforceerd.

Is de transitie af en geslaagd? Nee, zeker niet. Maar dat kan ook niet. Een compleet systeem is niet binnen enkele jaren om te buigen. De onrust en onvrede die daarmee gepaard gaan, zijn begrijpelijk en nog niet uitgewoed. Een nieuw bewindspersoon op landbouw zal daar ook zeker mee te maken krijgen.

Een nieuw kabinet moet scherpe keuzes maken. Daarover beslissen de partijen deze weken. Hoe worden de stikstof-, klimaat- en wooncrisis aangepakt? Ook boeren en tuinders komen voor keuzes te staan. Wordt het investeren in innovatie, kiezen voor een natuurinclusieve bedrijfsvoering, verplaatsing van het bedrijf of stoppen?

Keuzes maken betekent ook afscheid nemen van hoe het altijd was. Dat gaat gepaard met onzekerheid en pijn. Het creëren van een gezamenlijke vijand en complottheorieën is een manier om met die onzekerheid om te gaan.

Met een nieuwe regering zal de land- en tuinbouw ook een nieuwe fase in gaan. Het is vooral belangrijk dat boeren en tuinders kunnen rekenen op helder langetermijnbeleid, zodat ze ook weten waar ze aan toe zijn. Het is een voorwaarde om een ondernemerskeuze te kunnen maken en uiteindelijk rust in de sector te krijgen.