Zuivelnoteringen gaan als een speer

Van de basisproducten is de stijging van de boterprijs het forst. Op 28 juli bedroeg die prijs nog 375 euro per 100 kilo. Nu is deze 522 euro, een stijging van 39 procent. Vollemelkpoeder ging in dezelfde periode omhoog van 306 naar 360 euro per 100 kilo. Mageremelkpoeder steeg van 241 naar 305 euro. De notering van weipoeder loopt wat rustiger omhoog. Die was op 28 juli 91 euro per 100 kilo en is nu 104 euro.

De kaasprijzen stijgen ook fors. Foliekaas bracht eind juli rond de 3 euro per kilo op. Inmiddels loopt de prijs naar de 4 euro.

De hogere prijzen vertalen zich in stijgende uitbetalingsprijzen voor melkveehouders. Royal FrieslandCampina publiceerde deze week een garantieprijs voor november van 41,25 euro per 100 kilo melk. Daarmee is de prijs verhoogd met 1,75 euro per 100 kilo.

De melkprijs voor biologische melkveehouders stijgt ook, maar minder snel. De markt voor biozuivelproducten is minder hecht verbonden aan ontwikkelingen op de wereldzuivelmarkt.
Qua melkprijsstijgingen lijkt nog meer in het vat te zitten, want wereldwijd blijven de prijzen van basiszuivelproducten omhooggaan. Zuivelanalisten in Nieuw-Zeeland verwachten dat de melkveehouders daar een periode met recordhoge melkprijzen tegemoet kunnen zien.

Achterblijvende productie

'Zowel in Europa als in Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten is sprake van een achterblijvende melkproductie', zegt marktkenner Klaas Johan Osinga van LTO Nederland. 'Dat is een van de factoren die bijdraagt aan de stijgende zuivelprijzen. Minder coronabeperkingen in veel landen spelen ook een rol. Met name de consumptie buitenshuis is weer toegenomen en dat speelt de vraag naar zuivelproducten in de kaart.'

Inflatie en een fors stijgende kostprijs van zuivel door hoge voerkosten en dure energie lijken eveneens een rol te spelen bij de stijgende prijzen. Wat ook een factor is, zijn problemen in de wereldwijde supply chain. Bedrijven kampen met tekorten aan basismaterialen en hulpstoffen. En het internationale containervervoer hapert en is veel duurder geworden.

Alles wijst erop dat de prijzen op de zuivelmarkt opwaartse bewegingen blijven maken. Onder meer omdat de prijsstijgingen van de afgelopen tijd bij kopers een inhaaleffect veroorzaken. Zo hebben sommige handelsbedrijven te lang gewacht met de aankoop van mageremelkpoeder. Nu melden ze zich alsnog op de markt en stuwen de vraag op. Grote verwerkers als Unilever, Nestlé en Danone dekken zich in en hebben bij hun afnemers prijsstijgingen aangekondigd.

Reactie van consument

Meerdere factoren spelen een rol bij de ontwikkelingen. Belangrijk is hoe consumenten zullen reageren op duurdere zuivelproducten in het winkelschap. Komt er een moment dat mensen minder zuivel kopen omdat het te duur wordt?

Wezenlijk is ook hoe melkproducenten reageren. Volgens de wetten van de economie lokt een hogere prijs een grotere productie uit. 'Maar het is de vraag hoe dat momenteel in de melkveehouderij uitwerkt', zegt Osinga.

'Voor melkveehouders in Nederland geldt door de bank genomen dat ze komend stalseizoen niet de beschikking hebben over ruwvoer van superkwaliteit', vervolgt de LTO-marktkenner. 'Of het loont om de krachtvoerkraan verder open te draaien, verschilt per bedrijf. Zien we al op korte termijn dat melkveehouders extra melk aan de fabriek leveren of zal dat bijvoorbeeld volgend voorjaar pas op gang komen?'