Nederland gaat klimaatverandering harder voelen, verwacht KNMI

In lijn met het IPCC, het VN-panel van klimaatwetenschappers, stelt het KNMI vast dat het klimaat ook in Nederland steeds sneller verandert. 'Met dit rapport wordt de urgentie van de zich snel voltrekkende klimaatverandering duidelijk', aldus het weerinstituut, dat de inzichten van het IPCC heeft gecombineerd met eigen onderzoeksresultaten.

Als de uitstoot van broeikasgassen die de opwarming van de aarde veroorzaakt niet snel vermindert, kan de zeespiegelstijging oplopen tot 1,2 meter rond 2100. Als het smelten van de ijskap op de Zuidpool versnelt, kan de stijging eind deze eeuw zelfs tegen de 2 meter bedragen. In 2014 kwam het KNMI nog uit op een stijging van maximaal 1 meter.

Het KNMI voorziet verder dat de zwaarste zomerse buien 'extremer worden', met een hogere kans op valwinden, die zich kunnen voordoen tijdens zware onweersbuien. Het Utrechtse Leersum kreeg op 18 juni zulke winden te verduren en merkte hoe verwoestend ze kunnen zijn. Door een valwind raakten daar negen mensen gewond en ontstond voor miljoenen euro's schade.

Moeilijk voorspelbaar

Wel stelt het weerinstituut dat extreme weersomstandigheden zoals valwinden en hoosbuien moeilijk zijn te voorspellen. Omdat ze nog niet zo vaak voorkomen en plaatselijk zijn, zijn er onvoldoende data beschikbaar om voorspellingen nauwkeuriger te maken. Hetzelfde geldt voor hagelbuien.

Droogte is ook een steeds bekender probleem in het voorjaar en de zomer. Ook dat kan vaker voorkomen door de stijgende temperaturen. Periodes van droogte en hitte kunnen bovendien langer gaan duren. Dat heeft ermee te maken dat de straalstroom mogelijk zwakker kan worden door klimaatverandering.

De straalstroom is een zeer sterke wind op 9 tot 10 kilometer hoogte. Naarmate de temperatuurverschillen tussen de polen en de tropen afnemen, kan de straalstroom ook in kracht verminderen. Daardoor kan hetzelfde weertype langer blijven hangen.

Binnen tien jaar

Het Klimaatsignaal is een tussentijdse stand van zaken. Het KNMI herhaalt bij de publicatie dat het IPCC heeft vastgesteld dat de opwarming van de aarde door de mens is veroorzaakt en dat de grens van 1,5 graad opwarming ten opzichte van de pre-industriële tijd dichtbij is. Met de huidige uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen kan de 1,5 graad al binnen tien jaar een feit zijn.

In het Klimaatakkoord van Parijs spraken wereldleiders nog af zich ervoor te zullen inspannen om het niet zover te laten komen. In datzelfde akkoord staat overigens ook dat 2 graden het absolute maximum is dat kan worden toegestaan.

Komend weekeinde begint in de Schotse stad Glasgow een belangrijke klimaattop, de COP26. Demissionair premier Mark Rutte en leiders uit andere landen komen daar bijeen om oplossingen te bespreken.

In een reactie op het nieuwste KNMI-klimaatrapport roepen de waterschappen het nieuwe kabinet op om te anticiperen op de zeespiegelstijging en van aanpassingen aan extreem weer een topprioriteit te maken. Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen: 'We zien dat het Rijk doorpakt op verduurzaming, maar de gevolgen van klimaatverandering zijn nu al aan de orde. We moeten ons dan ook versneld aanpassen. Dat moet hoger op de agenda.'