Markt rode uien profiteert van exportkansen

Bij landbouwbeurs Goes en Landbouwbeurs Noord- en Centraal-Nederland (LNCN) in Emmeloord stegen de noteringen voor de 60 procent grove rode uien twee weken geleden tot maximaal 25 euro per 100 kilo. Voor de fijnere maatsortering is de prijsindicatie gemiddeld zo'n 4 euro lager. Deze week zijn de noteringen stabiel en omschrijven de beurscommissies de markt als rustig.

Al vanaf het begin van dit seizoen zijn de noteringen voor rode uien ongeveer het dubbele van de noteringen voor gele uien. Uienhandelaar Wim Waterman van Waterman Onions in Emmeloord zegt dat beide markten niet met elkaar zijn te vergelijken. 'Geel wordt vaak onterecht als referentie voor rood gebruikt, de markten zijn duidelijk anders.'

De risico's bij de afzet voor rode uien zijn vaak groter, omdat de kwaliteitseisen nog hoger zijn. Ook in de teelt en bewaring is de rode ui meestal wat kwetsbaarder dan de gele zaaiuien, legt Waterman uit.
De export van rode uien uit Nederland blijft volgens Waterman voor het grootste deel beperkt tot Europa. Incidenteel zijn er mogelijkheden voor afzet in Azië. De Flevolandse handelaar zegt dat er met name kansen zijn als de aanvoer vanuit India tegenvalt. India is wereldwijd de grootste producent van roodkleurige uien.

Handel met Filipijnen

Waterman: 'Juist de laatste weken hebben we daarom handel kunnen drijven met bijvoorbeeld de Filipijnen. Omdat er mogelijkheden waren voor de export van rode uien, gingen sorteerders actief de boer op om product bij te kopen. Dat resulteerde in de prijsstijging van voorgaande weken.'

Over de beschikbaarheid van rode uien in Nederland maakt Waterman zich voorlopig nog geen zorgen. Hij gaat ervan uit dat de opbrengsten net iets benedengemiddeld zijn en is daarmee wat positiever dan blijkt uit de inventarisatie van de Verenigde Telers Akkerbouw (VTA) van vorige week. VTA schat de opbrengsten, afhankelijk van de regio, 15 tot 25 procent lager in dan vorig jaar en gaat uit van een gemiddelde opbrengst van 47 ton per hectare.

Jaap Monster, lid van de handelscommissie van VTA en akkerbouwer in Flevoland, zegt dat de praktijk uitwijst dat rode uien in een uitdagend groeiseizoen kwetsbaarder zijn dan gele uien. 'Het is allemaal net iets fragieler en gevoeliger voor ziekten.' De tegenvallende opbrengsten zijn volgens hem een optelsom van de hoge ziektedruk van valse meeldauw en de uitspoeling van meer stikstof door de soms grote hoeveelheden neerslag.

Valse meeldauw

'Vooral door de valse meeldauw zien we in rode uien dat het gewas in augustus eerder was versleten dan normaal. Daardoor zijn we veel nagroei misgelopen. Dat gebrek aan groeidagen vertaalt zich nu vooral in een tegenvallende maatsortering', meldt Monster.

Gewoontjes, zo noemt verkoopleider Jaap Jonker van zaadfirma De Groot en Slot de opbrengsten van rode uien dit jaar. Hij sluit zich aan bij de constatering dat met name deze uien door de aantastingen van valse meeldauw nauwelijks hebben kunnen profiteren van de nagroei in de laatste weken voor de oogst.

Jonker waarschuwt ook voor een tegenvallende bewaarkwaliteit. 'Veel rode uien zijn rechtop afgestorven en daardoor zijn veel nekken niet goed afgesloten. In de uien zit daardoor relatief veel vocht en dat maakt ze gevoelig voor watervellen en bacterieaantastingen. We komen nu al partijen rode uien tegen met 15 tot 20 procent tarra. Ons advies aan de telers is om ondanks de hoge gasprijzen toch niet te bezuinigen op het droogstoken van de partijen die langer moeten worden bewaard.'

Problemen in bewaring

De kwaliteit van de rode uien heeft ook de aandacht van de handel, bevestigt Waterman. 'De weersextremen in het groeiseizoen zorgen voor meer zichtbare problemen in de bewaring.'

Waterman houdt er al rekening mee dat het eerder in het seizoen nodig is om voor de afzet van rode uien over te stappen op import vanuit het zuidelijk halfrond. 'De kans bestaat dat we vanaf januari al rode uien gaan inkopen uit Zuid-Afrika of Argentinië.'