Voerrobot wordt steeds slimmer

In Nederland draaien naar schatting 250 tot 300 voerrobots, waarvan 175 van Lely. Het merk is daarmee ruimschoots marktleider. Tien jaar na de introductie van de Vector-voerrobot zijn er wereldwijd al 1.000 verkocht.

'In het begin werd de voerrobot veel in combinatie met de melkrobot en andere producten verkocht, vaak tegelijk met een nieuwgebouwde stal', zegt Teus van der Vlist van Lely. 'In die tijd zijn vooral klanten bediend die gemak en arbeidsbesparing zoeken. Nu zijn het de grote bedrijven die energie willen besparen en het frequent voeren voor de hogere voeropname en daarmee toenemende gezondheid en melkgift.'

Markt groeit

Ook Ludo Bols van Delaval ziet deze ontwikkeling. 'De markt in Europa groeit. Ondernemers zien de voordelen, maar de verkoop ligt vooral in Nederland plat.' Delaval ontwikkelde zijn huidige voerrobot Optimat vanuit Scandinavische markten, waar automatische voersystemen met torensilo's al decennia gebruikelijk zijn.

Trioliet heeft zijn voerrobot alweer vijftien jaar op de markt. Het bedrijf schat wereldwijd een derde van de markt bedienen. De Triomatic, verkrijgbaar vanaf 150.000 euro, valt op door de variatie in uitvoeringen. Zo begon Trioliet met een voorraadbodem om blokken te voeren, maar zijn er sinds 2011 ook uitvoeringen met voorraadbunkers voor los gestort voer. Die blijken veel populairder. 80 procent van de klanten kiest ervoor.

'Bij een lage voersnelheid is er meer kans op broei met een kuilvoersnijder dan met een kuilhapper. Warm weer in de zomer, weidegang en het voeren van meer soorten waarbij meerdere kuilen openliggen, pleiten dan voor een kuilhapper. Deze neemt minder diepe happen waardoor de kuilwand vers blijft', verklaart Stefan Schulte van Trioliet.

Los gestort of blokvorm

De Lely Vector, vanaf 140.000 euro, onderscheidt zich met een voerkeuken waarbij voer zowel los gestort als in blokken op een vlakke vloer staat en wordt geladen met een grijper. Voordeel is de flexibiliteit van bouwen. Belangrijk voor elk systeem is dat er zo min mogelijk voer wordt gemorst. Schoonmaken en opruimen kost immers tijd.

De keuze tussen een hangende robot aan een rail, een rijdende robot met alleen de stroomvoeding via een rail of een compleet autonoom rijdende uitvoering op accu's kenmerkt de ontwikkeling. Hangende robots aan een ijzeren rail zijn in Nederland passé. Bij het voeren in meerdere stallen is er te veel meter ijzer nodig. De stalconstructie moet het gewicht aankunnen en de rail kan trekkerverkeer op het erf hinderen.

Hoogtes overbruggen

Belangrijkste voordeel van het railsysteem is het overbruggen van hoogtes en onverharde erven zoals in Engeland en Zuid-Duitsland. Een compleet autonome variant op accu's is flexibel, maar vraagt ook zomaar tien minuten namengtijd aan het netstroom in de voerkeuken. Bij veertig ladingen per dag kan dat zes uur schelen in voercapaciteit.

Intensief mengen tijdens transport belast de accu's vaak te veel. Daarom kwam Trioliet met de rijdende uitvoering aan de stroomrail. De fabrikanten die een rail of stroomrail gebruiken zoals ook Delaval, onderstrepen het belang van goed mengen, ook tijdens transport of uitdoseren. Bols: 'Zeker bij lastigere producten als droog of lang gras of balen vinden wij de kracht van mengen en snijden in een grote vaste mengkuip belangrijk.'

Toekomstige robot

Delaval test een autonome voerrobot die op accu's door de stal rijdt. 'Ik kan er nog niets over zeggen behalve dat een vaste mixer zeker onderdeel blijft van onze toekomstige robot', zegt Bols.

Belangrijk punt in de ontwikkeling is de integratie van software van de robot met een duidelijke bediening, liefst via een app en service op afstand.

Daarnaast telt het hebben van een universele koppeling met managementprogramma's en de melktechniek. Zet je een koe droog, dan is het handig als de voerrobot dat ook gelijk verrekent. Hier is nog veel te winnen, waarbij de fullliners die ook melktechniek leveren, al snel een streepje voor hebben. Slim is de voerhoogtesensor van Lely, die kan zien of het tijd is om te voeren.

Uitkuilen stuit op veiligheid

Heilige graal voor voerrobots is dat deze het voer ook zelf kunnen uitkuilen in de sleufsilo. De Schuitemaker Innovado, Kuhn Aura, Boreco Shuttle en Wasserbauer/Peecon-robots zijn ervoor ontworpen. De Innovado is na dertien jaar uit productie gehaald en ook van de Wasserbauer/Peecon en Boreco Shuttle is nog weinig vernomen sinds hun marktpresentatie. De veiligheidseisen blijken de grootste bottleneck.

Gert-Jan Hegeman van Kuhn-importeur Reesink Agri meldt dat er nu drie Kuhn Aura's draaien in Frankrijk. Hij verwacht dat de eerste eind 2023 in Nederland draait en net zoveel gaat kosten als een zelfrijdende voermengwagen.

'De Europese standaard voor geautomatiseerd voeren ISO 3991 is nog niet afgerond. Het vraagt ook nogal wat testwerk om overal aan te voldoen, maar als een groot bedrijf als Kuhn, marktleider met voermengwagens, erachter gaat staan, moet het lukken', verwacht Hegeman. 'De melkrobot deed er ook twintig jaar over om geaccepteerd te worden, dus dat zal met de voerrobot ook gebeuren.'