Tijd begint te dringen voor Holland Varken

Het geduld van voorzitter Linda Janssen van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) met Holland Varken raakt een beetje op. 'De komende jaren moeten we Holland Varken uitbouwen tot hét kwaliteitslabel voor Nederlands varkensvlees, nationaal en internationaal, tot een systeem dat de kosten in de keten reduceert en meer en betere afzetmarkten garandeert.'

Holland Varken moet meerwaarde gaan opleveren, vervolgt Janssen. Zeker voor varkenshouders. Ze had graag gezien dat Holland Varken de voorbije jaren grotere stappen had gezet. 'De markt voor varkensvlees was de afgelopen jaren vrij goed, mede dankzij de grote vraag vanuit China. Met de goede prijzen ebde ook het besef een beetje weg dat investeringen in de markt noodzakelijk zijn.'

Andere thema's

Ook kregen andere thema's voorrang en kostten de voorbereidende gesprekken rond Holland Varken veel tijd. 'Maar nu moeten we vol gas vooruit.'

De kiem voor Holland Varken werd in 2016 gelegd met het actieplan 'Vitalisering Varkenshouderij'. Janssen: 'Dat rapport maakte nog eens duidelijk dat iedereen in de keten geld verdient behalve varkenshouders. Dat moet echt anders.'

Beter verdienmodel

Een manier om tot een beter verdienmodel te komen, is een betere positionering van Nederlands varkensvlees in binnen- en buitenland. Daartoe startte Holland Varken in 2018 met 4 miljoen euro subsidie vanuit de Europese Unie.

Dankzij die bijdrage – omgerekend enkele honderden euro's per varkensbedrijf per jaar – zijn de kosten voor deelname door varkenshouders voorlopig gedekt. Maar vanaf 1 april 2023 stopt de Brusselse subsidie en moet Holland Varken op eigen kracht verder. Varkenshouders en slachterijen moeten het dan eens worden over een verdeling van de kosten en opbrengsten.

Sterke punten Nederland

'Holland Varken gaat ons helpen in de markt', is de overtuiging van voorzitter Laurens Hoedemaker van de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Waar Nederlandse varkensvlees in uitblinkt? 'Veel aandacht voor dierenwelzijn, een lage impact op het milieu en harde garanties op het gebied van voedselveiligheid.'

Hoedemaker wijst erop dat iedere markt eigen accenten legt. 'Duitsers hechten aan dierenwelzijn, Chinezen aan voedselveiligheid.'
In het delen van informatie tussen de verschillende schakels in de keten heeft de Nederlandse varkenssector de laatste jaren grote stappen gezet. 'We produceren varkensvlees op een uiterst transparante manier.'

Footprint

Die investering betaalt zich terug, verwacht Hoedemaker. 'Steeds meer afnemers vinden de footprint van een karbonade relevant. Anderen willen exacte data rond het gebruik van bijvoorbeeld diergeneesmiddelen of dierenwelzijn. Die gegevens kunnen wij leveren.'

Blockchain noemt de COV-voorzitter daarbij een geweldig hulpmiddel. Het stelt partijen in staat gericht informatie uit de keten te halen. Janssen benadrukt dat Holland Varken alleen aan de slag wil met eisen die relevant zijn voor de markt. 'Specificaties waar de consument om vraagt.' Ze wil voorkomen dat de overheid via Holland Varken de sector opzadelt met allerlei regels die geen enkele meerwaarde of meeropbrengst hebben.

Ibericoham en parmaham

Andere landen zijn al succesvol met specifieke vleesproducten. Denk aan Spanje met ibericoham, Italië met parmaham en Frankrijk met Label Rouge voor kip. De ambities van Holland Varken liggen op een ander vlak. Janssen: 'Holland Varken moet een hoog kwaliteitslabel neerzetten. Vervolgens kunnen ketens op die basis eigen, specifieke marktconcepten bouwen.'

Een voorbeeld? 'Buikspek uit Nederland. Buikspek appelleert aan de authenticiteit van vlees en heeft marktpotentie. We moeten het authentieke, pure van vlees benadrukken. Een gezond, duurzaam en veilig product, passend in een gezond en gevarieerd voedingspatroon.' Verder moet Holland Varken kosten op varkensbedrijven verlagen en regeldruk verminderen.

Winst behalen

'De faalkosten in de sector zijn nog steeds hoog. Denk aan een gebrekkige terugkoppeling van gegevens over diergezondheid of een onjuist moment van slachten. Daar valt nog veel winst te behalen.' De hoeveelheid papierwerk groeit de laatste jaren. 'Niet zelden moeten varkenshouders dezelfde gegevens tweemaal verstrekken. Holland Varken moet zorgen voor minder regels en minder fysieke controles.'

Uiteindelijk moet ieder varken dat in Nederland wordt geboren en hier uitgroeit tot vleesvarken, onder het label gaan vallen. Janssen en Hoedemaker hopen dat varkensvlees dat nu nog merkloos in de supermarkt ligt, straks wordt voorzien van het logo van Holland Varken. 'Zo'n logo zou ons vervullen van trots. Het zal consumenten in Nederland, België en Duitsland aansporen om te kiezen voor een eerlijk product uit de regio.'