'Huilie huilie helpt niet'

Column Akkerbouw Piet Hermus 08 okt 2021 om 12:00uur

Waarom moet je waardering hebben voor iets waar geen vraag naar is? Omdat jij het maakt? Bij een kunstenaar zou je zo'n zienswijze niet vreemd vinden. Eigen werk is in zijn ogen geweldig, ook al is er geen vraag naar.

Bij ons boeren zit de waardering in de prijs, niet in ons creatieve proces. Als wij boeren van iets te veel produceren, verdienen we weinig tot niets. Dat is terecht. Zo werkt dat in een economie en dat weten echte ondernemers dan ook. Die gaan ook niet janken dat ze zich niet gewaardeerd voelen, hooguit om de eigen stomme beslissing. Bij te lage prijzen produceren we van iets te veel en produceren we onzin.

Dit jaar was de prijs voor vrije plantuien dramatisch. Ook ik had een strop, maar deze had groter kunnen zijn. Op een deel van een perceel dat ik voor uien bestemd had, stond zomergraan. Die zomertarwe, dat waren dus mijn beste uien. Er stonden geen uien.

De teelt van uien is de laatste jaren explosief uitgebreid. Er staan nu uien in streken waar ze nooit fatsoenlijk konden worden geteeld. Veel boeren zijn erin gedoken. Het ging de jaren daarvoor best goed in de uienteelt. Sommige nieuwe telers pakken dat dan groot aan en stappen er flink in. Je weet wat er dan gaat gebeuren. Je verziekt je eigen markt. Allemaal achter dezelfde bal aan, kluitjesvoetbal.

Bij ons boeren zit de waardering in de prijs, niet in ons creatieve proces

Piet Hermus, akkerbouwer in Zevenbergschen Hoek

Cyclisch, dus zogenaamd risicoloos volgens de bank en adviseurs, maar in mijn ogen juist risicovol. Zelfs op, in mijn ogen, slechte landbouwgrond staan ineens uien of aardappelen. Niet alles kan overal. Ik heb goede kleigrond en ik zeg dan ook dat goede grond altijd te goedkoop is en slechte grond altijd te duur.

Ditzelfde achter-de-markt-aan boeren zagen we ook in de melkveehouderij in de periode voor 2015. Een aantal melkveehouders ging dure stallen bouwen, de een nog groter dan de ander, elkaar opjuttende. De wereld moest gevoed en China wilde graag onze melk, zo was de kletspraat van banken, adviseurs, fabriek en boeren zelf. We kennen de uitkomst bij de grootste boerensector. De factuur van de adviseur is al betaald. Schuilen achter zijn rug zal niet lukken. Neem je eigen verantwoordelijkheid maar voor de eigen keuze als volwassen, tekenbevoegde zogenaamde ondernemer.

Het was om te janken met de ui. Dat deden we toch echt zelf.