Barrières bij CO2-toedeling in levering aan glastuinbouw

In de afgelopen maanden is onderzocht hoe een gecombineerde permanente opslag en levering van CO2 aan marktpartijen zoals de glastuinbouw plaats kan vinden via een administratieve verrekening. Uit dat onderzoek is gebleken dat dit in principe kan.

Voor de klimaattransitie in de glastuinbouw is het belangrijk dat de sector overstapt van zelfgeproduceerde CO2 naar ingekochte CO2. De inkoop van industriële CO2 door tuinders komt in de komende jaren mogelijk onder druk te staan, omdat het bedrijfseconomisch aantrekkelijker is voor de industrie om CO2 af te vangen en op te slaan om de klimaatdoelen te halen.

De glastuinbouw heeft ook afgevangen CO2 nodig voor emissiereductie. Het totaal aan overheidsprikkels is voor een groot deel van de tuinders onvoldoende om bij een stijgende CO2-marktprijs externe CO2 in te kopen. Het is voor de tuinder dan bedrijfseconomisch aantrekkelijker om eigen gasgestookte installaties te gebruiken. Vanuit de klimaatopgave is dat onwenselijk.

Inkoop aantrekkelijker alternatief

Uit het onderzoek waar Yesilgöz-Zegerius en Schouten naar verwijzen is gebleken dat CO2-toedeling bij kan dragen aan het mogelijk maken van zowel opslag als levering aan de glastuinbouw. Dit komt doordat door CO2-toedeling de infrastructuur optimaler wordt gebruikt – jaarrond in plaats van seizoensgebonden – en inkoop van externe CO2 een aantrekkelijker alternatief wordt voor de glastuinbouwsector.

Maar er zijn diverse barrières: CO2-toedeling bevindt zich in een grijs gebied. Er zijn juridische risico's en dat kan leiden tot onzekerheid bij marktpartijen om CO2-toedeling toe te gaan passen. CO2-toedeling stuit daarnaast op technische inpassingsbarrières. Door combinatie van CO2-transportsystemen ontstaat er dag-en-nachtfluctuatie omdat tuinders niet constant CO2 doseren.

Een dergelijke drukvariatie kan vooralsnog niet worden geaccommodeerd gedurende de eerste fase van Porthos, het eerste CO2-opslagproject in Nederland, bij de haven van Rotterdam. De marktpartijen die zijn betrokken bij Porthos moeten waarschijnlijk ook hun onderlinge contracten openbreken, omdat CO2-transport voor een ander doel dan opslag nu wordt uitgesloten.

Oplossingen

Een nadere verkenning van de technische barrières en het realiseren van mogelijke oplossingen liggen in het private domein, stellen de minister en de staatssecretaris. Ze roepen de betrokken marktpartijen op om hier gezamenlijk vervolgonderzoek naar te doen.

De ministeries willen wel een faciliterende rol blijven spelen voor CO2-toedeling. Dit behelst een inspanning richting de Europese Commissie om meer duidelijkheid te creëren in het juridische kader.